το άνθος του γιαλού

Ἐπὶ πολλὰς νύκτας κατὰ συνέχειαν ἔβλεπεν ὁ Μάνος τοῦ Κορωνιοῦ, ἐκεῖ ὅπου ἔδενε τὴν βάρκαν του κάθε βράδυ, κοντὰ στὰ Κοτρώνια τοῦ ἀνατολικοῦ γιαλοῦ, ἀνάμεσα εἰς δυὸ ὑψηλοὺς βράχους καὶ κάτω ἀπὸ ἕνα παλαιὸν ἐρημόσπιτον κατηρειπωμένον, - ἐκεῖ ἔστρωνε συνήθως τὴν κάπαν ἐπάνω στὴν πλώρην τῆς βάρκας, κ᾿ ἐκοιμᾶτο χορευτὸν καὶ νανουρισμένον ὕπνον, τρεῖς σπιθαμὲς ὑψηλότερ᾿ ἀπὸ τὸ κῦμα, θεωρῶν τὰ ἄστρα, καὶ μελετῶν τὴν Πούλιαν καὶ ὅλα τὰ μυστήρια τοῦ οὐρανοῦ - ἔβλεπε, λέγω, ἀνοικτὰ εἰς τὸ πέλαγος, ἔξω ἀπὸ τὰ δυὸ ἀνθισμένα νησάκια, τὰ φυλάττοντα ὡς σκοποὶ τὸ στόμιον τοῦ λιμένος, ἓν μελαγχολικὸν φῶς - κανδήλι, φανόν, λαμπάδα, ἢ ἄστρον πεσμένον - νὰ τρεμοφέγγῃ, ἐκεῖ μακράν, εἰς τὸ βάθος τῆς μελανωμένης εἰκόνος, ἐπιπολῆς εἰς τὸ κῦμα, καὶ νὰ στέκῃ ἐπὶ ὥρας, φαινόμενον ὡς νὰ ἔπλεε, καὶ μένον ἀκίνητον.
Ὁ Μάνος τοῦ Κορωνιοῦ, λεμβοῦχος ψαράς, ἦτον ἀδύνατος στὰ μυαλὰ ὅπως καὶ πᾶς θνητός. Ἀρκετὸν ἦτο ἤδη ὁποὺ ἔδενε τὴν βάρκαν του κάθε βράδυ ἐκεῖ, δίπλα εἰς τοὺς δυὸ μαυρισμένους βράχους, κάτω ἀπὸ τὸ ἐρημόσπιτον ἐκεῖνο, τ᾿ ὁλόρθον ἄψυχον φάντασμα, τὸ ὁποῖον εἶχε τὴν φήμην, ὅτι ἦτο στοιχειωμένον. Ἐκαλεῖτο κοινῶς «τῆς Λουλούδως τὸ Καλύβι». Διατί; Κανεὶς δὲν ἤξευρεν. Ἤ, ἂν ὑπῆρχον ὀλίγα γραΐδια «λαδικά», ἢ καὶ δυὸ τρεῖς γέροι, γνωρίζοντες τὰς παλαιὰς ἱστορίας τοῦ τόπου, ὁ Μάνος δὲν ἔτυχεν εὐκαιρίας νὰ τοὺς ἐρωτήση.
Ἔβλεπε, βραδιὲς τώρα, τὸ παράδοξον ἐκεῖνο μεμακρυσμένον φῶς νὰ τρέμῃ καὶ νὰ φέγγῃ ἐκεῖ εἰς τὸ πέλαγος, ἐνῷ ἤξευρεν, ὅτι δὲν ἦτο ἐκεῖ κανεὶς φάρος. Ἡ Κυβέρνησις δὲν εἶχε φροντίσει δι᾿ αὐτὰ τὰ πράγματα εἰς τὰ μικρὰ μέρη, τὰ μὴ ἔχοντα ἰσχυροὺς βουλευτάς.
Τί, λοιπόν, ἦτο τὸ φῶς ἐκεῖνο; Ἠσθάνετο ἐπιθυμίαν, ἐπειδὴ σχεδὸν καθημερινῶς ἐπέρνα μὲ τὴν βάρκα του ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ πέραμα, ἀνάμεσα εἰς τὰ δυὸ χλοερὰ νησάκια, καὶ δὲν ἔβλεπε κανὲν ἴχνος ἐκεῖ τὴν ἡμέραν, τὸ ὁποῖον νὰ ἐξηγῇ τὴν παρουσίαν τοῦ φωτὸς τὴν νύκτα, νὰ πλεύση τὰ μεσάνυχτα, διακόπτων τὸν μακάριον ὕπνον του, καὶ τοὺς ρεμβασμούς του πρὸς τ᾿ ἄστρα καὶ τὴν Πούλιαν, νὰ φθάση ἕως ἐκεῖ, νὰ ἰδῆ τί εἶναι, καί, ἐν ἀνάγκῃ, νὰ τὸ κυνηγήση τὸ μυστηριῶδες ἐκεῖνο φέγγος. Ὅθεν ὁ Μάνος, ἐπειδὴ ἦτο ἀσθενὴς ἄνθρωπος, καθὼς εἴπομεν, νέος εἰκοσαετής, ἐκάλεσεν ἐπίκουρον καὶ τὸν Γιαλὴν τῆς Φαφάνας, δέκα ἔτη μεγαλύτερόν του, ἀφοῦ τοῦ διηγήθη τὸ νυκτερινὸν ὅραμά του, διὰ νὰ τοῦ κάμῃ συντροφιὰν εἰς τὴν ἀσυνήθη ἐκδρομήν.
―
Ἐπῆγαν μίαν νύκτα, ὅταν ἡ σελήνη ἦτο ἐννέα ἡμερῶν, κ᾿ ἔμελλε νὰ δύση περὶ τὴν μίαν μετὰ τὰ μεσάνυχτα. Τὸ φῶς ἐφαίνετο ἐκεῖ, ἀκίνητον ὡς καρφωμένον, ἐνῷ ὁ πύρινος κολοβὸς δίσκος κατέβαινεν ἤρεμα πρὸς δυσμᾶς κ᾿ ἔμελλε νὰ κρυφθῆ ὀπίσω τοῦ βουνοῦ. Ὅσον ἔπλεαν αὐτοὶ μὲ τὴν βάρκαν, τόσον τοὺς ἔφευγε, χωρὶς νὰ κινῆται ὀφθαλμοφανῶς, ὁ μυστηριώδης πυρσός. Ἔβαλαν δύναμιν εἰς τὰ κουπιά, «ἐξεπλατίσθηκαν». Τὸ φῶς ἐμακρύνετο, ἐφαίνετο ἀπώτερον ὁλονέν. Ἦτο ἄφθαστον. Τέλος ἔγινεν ἄφαντον ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς των.
Ὁ Μάνος, μαζὶ μὲ τὸν Φαφάναν, ἔκαμαν πολλοὺς σταυρούς. Ἀντήλλαξαν ὀλίγας λέξεις:
- Δὲν εἶναι φανάρι, δὲν εἶναι καΐκι, ὄχι.
- Καὶ τί εἶναι;
- Εἶναι...
Ὁ Γιαλὴς τῆς Φαφάνας δὲν ἤξευρε τί νὰ εἴπῃ.
Τὴν νύκτα τῆς τρίτης ἡμέρας, καὶ πάλιν δυὸ ἢ τρεῖς ἡμέρας μετ᾿ αὐτήν, οἱ δυὸ ναυτίλοι ἐπεχείρησαν ἐκ νέου τὴν ἐκδρομήν. Πάντοτε ἔβλεπαν τὴν μυστηριώδη λάμψιν νὰ χορεύῃ εἰς τὰ κύματα. Εἶτα, ὅσον ἐπλησίαζαν αὐτοί, τόσον τὸ ὅραμα ἔφευγε. Καὶ τέλος ἐγίνετο ἄφαντον. Τί ἄρα ἦτο;
―
Εἷς μόνον γείτων εἶχε παρατηρήσει τὰς ἐπανειλημμένας νυκτερινὰς ἐκδρομὰς τῶν δυὸ φίλων μὲ τὴν βάρκαν. Ὁ Λίμπος ὁ Κόκοϊας, ἄνθρωπος πενηντάρης, εἶχε διαβάσει πολλὰ παλαιὰ βιβλία μὲ τὰ ὀλίγα κολλυβογράμματα ποὺ ἤξευρε, καὶ εἶχεν ὁμιλήσει μὲ πολλὰς γραίας σοφάς, αἵτινες ὑπῆρξαν τὸ πάλαι. Ἐκάθητο ὅλην τὴν νύκτα, ἀγρυπνῶν, σιμὰ εἰς τὸ παράθυρόν του, βλέπων πρὸς τὴν θάλασσαν, καὶ πότε ἐδιάβαζε τὰ βιβλία του, πότε ἐρρέμβαζε πρὸς τὰ ἄστρα καὶ πρὸς τὰ κύματα. Ἡ καλύβη του, ὅπου ἔρημος καὶ μόνος ἐκατοικοῦσεν, ἔκειτο ὀλίγους βράχους παραπέρα ἀπὸ τὸ σπίτι τῆς Λουλούδως, ὅπου ἔδενε τὴν βάρκαν του ὁ Μάνος, ἀνάμεσα εἰς τὸ σπίτι τῆς Βάσως τοῦ Ραγιᾶ καὶ τῆς Γκαβαλογίνας.
Μίαν νύκτα, ὁ Κορωνιὸς καὶ ὁ ἐγγονὸς τῆς Φαφάνας ἡτοιμάζοντο νὰ λύσουν τὴν βάρκαν, καὶ νὰ κωπηλατήσουν, τετάρτην φοράν, διὰ νὰ κυνηγήσουν τὸ ἀσύλληπτον θήραμά των.
Ὁ Λίμπος ὁ Κόκοϊας τοὺς εἶδεν, ἐξῆλθεν ἀπὸ τὴν καλύβην του, φορῶν ἄσπρον σκοῦφον καὶ ράσον μακρύ, ὅπως ἐσυνήθιζε κατ᾿ οἶκον, ἐπήδησε δυὸ τρεῖς βράχους πρὸς τὰ ἐκεῖ, κ᾿ ἔφθασε παραπάνω ἀπὸ τὸ μέρος, ὅπου εὑρίσκοντο οἱ δυὸ φίλοι.
- Γιὰ ποῦ, ἂν θέλῃ ὁ Θεός, παιδιά; τοὺς ἐφώναξεν. Εἶναι βραδιὲς τώρα ποὺ τρέχετε ἔξω ἀπὸ τὸ λιμάνι, χωρὶς νὰ γιαλεύετε, χωρὶς νὰ πυροφανίζετε - καὶ τὰ ψάρια σας δὲν τὰ εἴδαμε. Μήπως σὰς ὠνείρεψε καὶ σκάφτετε πουθενά, γιὰ νὰ βρῆτε τίποτα θησαυρό;
Ὁ Μάνος παρεκάλεσε τὸν Κόκοϊαν νὰ κατεβῇ παρακάτω καὶ νὰ ὁμιλῇ σιγανώτερα. Εἶτα δὲν ἐδίστασε νὰ τοῦ διηγηθῆ τὸ ὅραμά του.
Ὁ Λίμπος ἤκουσε μετὰ προσοχῆς. Εἶτα ἐγέλασε:
- Ἀμ᾿ ποὺ νὰ τὰ ξέρετε αὐτὰ ἐσεῖς, οἱ νέοι, εἶπε, σείων σφοδρῶς τὴν κεφαλήν. Τὸν παλαιὸν καιρὸν τέτοια πράματα, σὰν αὐτὸ ποὺ εἶδες, Μάνο, τὰ ἔβλεπαν ὅσοι ἦταν καθαροί, τώρα τὰ βλέπουν μόνο οἱ ἐλαφροΐσκιωτοι. Ἐγὼ δὲ βλέπω τίποτα!.. Τὸ ἴδιο κι ὁ Γιαλὴς βλέπει αὐτὸ ποῦ λὲς πῶς βλέπεις;
Ὁ Γιαλὴς ἠναγκάσθη μὲ συστολὴν κατωτέραν της ἡλικίας του νὰ ὁμολογήση, ὅτι δὲν ἔβλεπε τὸ φῶς, περὶ οὗ ὁ λόγος, ἀλλ᾿ ἐπείθετο εἰς τὴν διαβεβαίωσιν τοῦ Μάνου, ὅστις ἔλεγεν ὅτι τὸ βλέπει.
Ὁ Κόκοϊας, ἤρχισε τότε νὰ διηγῆται:
- Ἀκοῦστε νὰ σὰς πῶ, παιδιά. Ἐγὼ ποὺ μὲ βλέπετε, ἔφθασα τὴ γριά-Κοεράνω τοῦ Ραγιά, τὴν μαννοὺ αὐτῆς τῆς Βάσως τῆς γειτόνισσας, καθὼς καὶ τὴ μάννα τῆς Γκαβαλογίνας, ἀκόμα κι ἄλλες γριές. Μοῦ εἶχαν διηγηθῆ πολλὰ πρωτινά, παλαιικὰ πράματα, καθὼς κι αὐτὸ ποὺ θὰ σὰς πῶ τώρα:
»Βλέπετε αὐτὸ τὸ χάλασμα, τὸ Καλύβι τῆς Λουλούδως, ποὺ λένε πῶς εἶναι στοιχειωμένο; Ἐδῶ τὸν παλαιὸν καιρὸ ἐκατοικοῦσε μιὰ κόρη, ἡ Λουλούδω, ὁποὺ τὴν εἶχαν ὀνοματίσει γιὰ τὴν ἐμορφιά της, - ἔλαμπε ὁ ἥλιος, ἔλαμπε κι αὐτὴ - μαζὶ μὲ τὸν πατέρα της τὸν γερό-Θεριὰ (ἑλληνικὰ τὸν ἔλεγαν Θηρέα), ὅπου ἐκυνηγοῦσε ὅλους τους Δράκους καὶ τὰ Στοιχειά, μὲ τὴν ἀσημένια σαγίτα καὶ μὲ φαρμακωμένα βέλη. Ἕνα Βασιλόπουλο ἀπὸ τὰ ξένα τὴν ἀγάπησε τὴν ὄμορφη Λουλούδω. Τῆς ἔδωκε τὸ δαχτυλίδι του, κ᾿ ἐκίνησε νὰ πάῃ στὸ σεφέρι καὶ τῆς ἔταξε μὲ ὅρκον ὅτι, ἅμα νικήση τοὺς βαρβάρους, τὴν ἡμέρα ποὺ θὰ γεννηθῆ ὁ Χριστός, θὰ ἔρθη νὰ τὴν στεφανωθῇ.
»Ἐπῆγε τὸ Βασιλόπουλο. Ἔμεινεν ἡ Λουλούδω, ρίχνοντας τὰ δάκρυά της στὸ κῦμα, στὸν ἀέρα στέλνοντας τοὺς ἀναστεναγμούς της, καὶ τὴν προσευχὴ στὰ οὐράνια, νὰ βγῆ νικητὴς τὸ Βασιλόπουλο, νὰ ἔρθη ἡ μέρα ποὺ θὰ γεννηθῆ ὁ Χριστός, νὰ γυρίση ὁ σαστικός της νὰ τὴν στεφανωθῆ.
»Ἔφτασε ἡ μέρα ποὺ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. Ἡ Παναγία μὲ ἀστραφτερὸ πρόσωπο, χωρὶς πόνο, χωρὶς βοήθεια, γέννησε τὸ Βρέφος μὲς στὴ Σπηλιά, τὸ ἐσήκωσε, τὸ ἐσπαργάνωσε μὲ χαρά, καὶ τὸ ῾βαλε στὸ παχνί, γιὰ νὰ τὸ κοιμίση. Ἕνα βοϊδάκι κ᾿ ἕνα γαϊδουράκι ἐσίμωσαν τὰ χνῶτα τοὺς στὸ παχνὶ κ᾿ ἐφυσοῦσαν μαλακὰ νὰ ζεστάνουν τὸ θεῖο Βρέφος. Νά, τώρα θὰ ῾ρθῆ τὸ Βασιλόπουλο, νὰ πάρη τὴν Λουλούδω!
»Ἦρθαν οἱ βοσκοί, δυὸ γέροι μὲ μακριὰ ἄσπρα μαλλιά, μὲ τὶς μαγκοῦρες τους, ἕνα βοσκόπουλο μὲ τὴ φλογέρα του, θαμπωμένοι, ξαφνιασμένοι, κ᾿ ἔπεσαν κ᾿ ἐπροσκύνησαν τὸ θεῖο Βρέφος. Εἶχαν ἰδεῖ τὸν Ἄγγελον ἀστραπόμορφον, μὲ χρυσογάλανα λευκὰ φτερά, εἶχαν ἀκούσει τ᾿ ἀγγελούδια ποὺ ἔψαλλαν: Δόξα ἐν ὑφίστοις Θεῷ! Ἔμειναν γονατιστοί, μ᾿ ἐκστατικὰ μάτια, κάτω ἀπὸ τὸ παχνί, πολλὴν ὥρα, κ᾿ ἐλάτρευαν ἀχόρταγα τὸ θάμα τὸ οὐράνιο. Νά! τώρα θὰ ῾ρθῆ τὸ Βασιλόπουλο, νὰ πάρη τὴν Λουλούδω!
»Ἔφτασαν κ᾿ οἱ τρεῖς Μάγοι, καβάλα στὶς καμῆλες τους. Εἶχαν χρυσὲς μίτρες στὸ κεφάλι, κ᾿ ἐφοροῦσαν μακριὲς γοῦνες μὲ πορφύρα κατακόκκινη. Καὶ τ᾿ ἀστεράκι, ἕνα λαμπρὸ χρυσὸ ἀστέρι, ἐχαμήλωσε κ᾿ ἐκάθισε στὴ σκεπὴ τῆς Σπηλιᾶς, κι ἔλαμπε μὲ γλυκὸ οὐράνιο φῶς, ποὺ παραμέριζε τῆς νύχτας τὸ σκοτάδι. Οἱ τρεῖς βασιλικοὶ γέροι ξεπέζεψαν ἀπ᾿ τὶς καμῆλες τους, ἐμπήκαν στὸ Σπήλαιο, κ᾿ ἔπεσαν κ᾿ ἐπροσκύνησαν τὸ Παιδί. Ἄνοιξαν τὰ πλούσια τὰ δισάκια τους, κ᾿ ἐπρόσφεραν δῶρα: χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν.
- »Νά! τώρα θὰ ῾ρθῆ τὸ Βασιλόπουλο, νὰ πάρη τὴν Λουλούδω!
»Πέρασαν τὰ Χριστούγεννα, τελειώθηκε τὸ μυστήριο, ἔγινε ἡ σωτηρία, καὶ τὸ Βασιλόπουλο δὲν ᾖρθε νὰ πάρη τὴν Λουλούδω! Οἱ βάρβαροι εἶχαν πάρει σκλάβο τὸ Βασιλόπουλο. Τὸ φουσάτο του εἶχε νικήσει στὴν ἀρχή, τὰ φλάμπουρά του εἶχαν κυριέψει μὲ ἀλαλαγμὸ τὰ κάστρα τῶν βαρβάρων. Τὸ Βασιλόπουλο εἶχε χυμήξει μὲ ἀκράτητην ὁρμή, ἀπάνω στὸ μούστωμα καὶ στὴ μέθη τῆς νίκης. Οἱ βάρβαροι μὲ δόλο τὸν εἶχαν αἰχμαλωτίσει!
»Τὰ δάκρυα τῆς κόρης ἐπίκραναν τὸ κῦμα τ᾿ ἁρμυρό, οἱ ἀναστεναγμοί της ἐδιαλύθηκαν στὸν ἀέρα, κ᾿ ἡ προσευχή της ἔπεσε πίσω στὴ γῆ, χωρὶς νὰ φθάση στὸ θρόνο τοῦ Μεγαλοδύναμου. Ἕνα λουλουδάκι ἀόρατο, μοσχομυρισμένο, φύτρωσε ἀνάμεσα στοὺς δυὸ αὐτοὺς βράχους, ὁποὺ τὸ λὲν Ἀνθὸς τοῦ Γιαλοῦ, ἀλλὰ μάτι δὲν τὸ βλέπει. Καὶ τὸ Βασιλόπουλο, ποὺ εἶχε πέσει στὰ χέρια τῶν βαρβάρων, ἐπαρακάλεσε νὰ γίνῃ Σπίθα, φωτιὰ τοῦ πελάγους, γιὰ νὰ φτάση ἐγκαίρως, ὡς τὴν ἡμέρα ποὺ γεννᾶται ὁ Χριστός, νὰ φυλάξη τὸν ὅρκο του, ποὺ εἶχε δώσει στὴ Λουλούδω.
»Μερικοὶ λένε, πῶς τὸ Ἄνθος τοῦ Γιαλοῦ ἔγινε ἀνθός, ἀφρὸς τοῦ κύματος. Κ᾿ ἡ Σπίθα ἐκείνη, ἡ φωτιὰ τοῦ πελάγου ποὺ εἶδες, Μάνο, εἶναι ἡ ψυχὴ τοῦ Βασιλόπουλου, ποὺ ἔλιωνε, σβήσθηκε στὰ σίδερα τῆς σκλαβιᾶς, καὶ κανεὶς δὲν τὴν βλέπει πιά, παρὰ μόνον ὅσοι ἦταν καθαροὶ τὸν παλαιὸν καιρόν, καὶ οἱ ἐλαφροΐσκιωτοι στὰ χρόνια μας».
Α.Παπαδιαμάντης
πηγη

Κάποτε το κλειδί ήταν πάντα απ' έξω κι όπως έλεγε ο παλιός του σύντροφος απ' την Καρδίτσα: "...στα σπίτια των φίλων κλωτσάς την πόρτα και μπαίνεις..."

Μόνο που τότε ήταν ακόμα όμορφες οι γειτονιές.
Μοσχομύριζαν τα γιασεμιά και τα γεράνια.
Οι φωνές των ψαράδων και των παλιατζήδων στους δρόμους έκλειναν αλισβερίσια με το χαμόγελο των ίσκιων στο ασβεστωμένο σκαλοπάτι...

Τώρα, τούτη την εποχή όλοι βάζουν συναγερμούς και κάμερες ασφαλείας.
Ψηφίζουν με ευκολία τους κυνηγούς αλλοδαπών, ιδιαίτερα σκουρόχρωμων.
Γίνονται πολλά. Δεν τους νοιάζει που είσαι ηλικιωμένος. Τους ληστεύουν πιο εύκολα.
Αλλά να χτυπάς μέχρι θανάτου γέροντα να του πάρεις την πετσοκομένη σύνταξη, πάει πολύ, πονά αφάνταστα. Σαν να χτυπάς μωρό που δεν περπάτησε ακόμη.....

Άρης Ταστάνης
από το περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ

Προφητική ταινία μικρού μήκους από τη Λιθουανία

http://trelogiannis.blogspot.gr/

Στον Άγιο Χαράλαμπο

ξυλομπογιές

Οίνος λεσβίος. Πήλινα αγγεία για το κρασί.

Ουδέν τάλλα εστί προς λέσβιον οίνον.
Τίποτα δεν είναι τα άλλα κρασιά μπροστά στο λεσβιακό κρασί.

Αυτή τη γνώμη είχαν οι αρχαίοι για το κρασί της Λέσβου. Κι αυτό καταγράφεται στο έργο "Δειπνοσοφιστές" του Αθήναιου. Οι Δειπνοσοφιστές είναι ένας πανδέκτης εγκυκλοπαιδικών και άλλων γνώσεων, που καλύπτουν το σύνολο των ανθρώπινων ενδιαφερόντων και εκτείνεται σε 15 τόμους.

Λέγεται ότι αν δεν σωζόταν αυτή η σπουδαιότατη πηγή, η γνώση μας για την αρχαιότητα θα ήταν λειψή.

Ο Αθήναιος (170-230 μ.Χ. περίπου), ήταν γραμματικός - φιλόλογος. Γεννήθηκε στη Ναύκρατη της Αιγύπτου, έζησε στην Αλεξάνδρεια και πέθανε στη Ρώμη. Οι "Δειπνοσοφιστές" είναι το μοναδικό του έργο. Στο έργο αυτό παραθέτει χωρία πλείστων ποιητών και συγγραφέων - αρχαίων και συγχρόνων του - για ποικίλα θέματα. Πολλοί από τους αναφερόμενους δεν μας είναι γνωστοί από καμιά άλλη πηγή και μερικά απ' τα παρατιθέμενα αποσπάσματα είναι τα μοναδικά που διασώζονται.

Τα παραθέματα που ακολουθούν είναι από τον Α' τόμο των "Δειπνοσοφιστών" παρ. 51,52, 54,56,58.

Οι Μυτιληναίοι το γλυκό κρασί τους το λεν "πρόδρομο ή πρότροπο", δηλαδή κρασί που παραγόταν από ώριμα σταφύλια, τα οποία δεν χρειαζόταν να παν σε πατητήρι.

Ο Αντίδοτος, ένας ποιητής κωμωδιών που ήκμασε στα μέσα του 4ου αι. π. Χ. και από τα έργα του σώζονται λίγα αποσπάσματα γράφει:
"Κρασί της Λέσβου,
που το έφτιαξε ο ίδιος ο Μάρωνας, μου φαίνεται".

Και ο Κλέαρχος λέει:
"Από της Λέσβου...
δεν υπάρχει άλλο καλύτερο κρασί να το πιεις".

Επίσης ο Αλεξις (329-286 π.Χ., από τους Θουρίους της νότιας Ιταλίας, ένας από
τους κορυφαίους εκπροσώπους της μέσης αττικής κωμωδίας και θείος του Μενάνδρου, γράφει:
"Με κρασάκια της Θάσου και της Λέσβου
βρέχει το στόμα το υπόλοιπο της μέρας
και τρώει λιανισμένα κρέατα ".

Ο ίδιος Άλεξις, γράφει αλλού:
"Γλυκός είναι ο Βρόμιος (Διόνυσος) που δίνει ατέλεια
σ' όσους φέρνουν εδώ κρασί της Λέσβου.
Όποιος πιαστεί να στέρνει σ' άλλη πόλη
έστω κι ένα ποτήρι, αυτού δημεύεται η περιουσία ".

Ο Έφιππος, ποιητής κωμωδιών του 4ου π.Χ. αιώνα, γράφει:
"Μου αρέσει το πράμνειο κρασί της Λέσβου...
Καλοπίνεται ως το τέλος η Λεσβιακή σταγόνα ".

Για τις ιδιότητες του πράμνειου οίνου γράφει ο Δημήτριος από την Τροιζηνία σε. μια κωμωδία του που την επιγράφει "Θεσμοφοριάζουσες":
 "Δεν θα σ'αφήσω να πιεις πράμνειο κρασί ούτε κάποιο άλλο που θα σου σηκώσει το όργανο ".

Ο Εύβουλος λέει: "Πάρε θασιώτικο ή χιώτικο ή λεσβια.κό παλιό κρασί που μοιάζει νέκταρ".

Και ο Αρχέστρατος, συγγραφέας συμποσίων, γράφει:
"Έπειτα, όταν πάψετε ό,τι είναι αφιερωμένο στο σωτήρα Δία, πρέπει πια να πίνετε κρασί παλιό, που έχει κεφάλι ασπρισμένο πολύ και χαίτη υγρή από λευκά άνθη και έχει παραχθεί από τη θαλασσόζωστη Λέσβο. Επιδοκιμάζω επίσης το βύβλινο κρασί (από την πόλη Βύβλο) από την ιερή Φοινίκη.
Ωστόσο δεν εξισώνω το κρασί αυτό μ' εκείνο.
Διότι αν το γευθείς χωρίς να το συνηθίσεις προηύτερα,
θα σου φανεί πως είναι πιο ευωδιαστό απ'το λεσβιακό,
διότι την οσμή του την διατηρεί για πολύ χρονικό διάστημα.
Όταν όμως το πίνεις είναι πολύ κατώτερο.
Ενώ εκείνο (το λεσβιακό) θα σου φανεί πως δεν έχει τιμή
όμοια μ' άλλο κρασί, αλλά με αμβροσία...
Ξέρω κι από άλλες πόλεις αμπέλια ν' αναφέρω
και να τα παινέψω και δεν ξεχνώ τα ονόματα, τους.
Ωστόσο, τίποτα δεν συγκρίνεται με το κρασί της Λέσβου ".

Σημειωτέον ότι η αμβροσία (από το στερητικό α- και το ουσιαστικό βροτός=θνη-τός) ήταν το φαγητό των θεών, όπως το νέκταρ ήταν το ποτό τους. Ωστόσο μερικοί ποιητής - ανάμεσά τους κι η Σαπφώ - θεωρούν την αμβροσία ποτό: "Της αμβροσίας ο κρατήρας ήταν γεμάτος κι ο Ερμής πήρε την κανάτα να κεράσει τους θεούς".

Μια άλλη σημαντική ιδιότητα του λεσβιακού κρασιού καταγράφει ο Φιλύλλιος, ποιητής της λεγόμενης αρχαίας κωμωδίας:

"Θα σας δώσω κρασί της Λέσβου... ώστε να μη ζαλιστεί κανείς".
 Τέλος ο Αθηναίος διασώζει μια συνταγή του Φαινία του Ερέσιου για την παρασκευή του ανθοσμία οίνου:
"Σε πενήντα μέρη μούστου χύνεται ένα μέρος Θαλασσινού νερού και παρό.γεται ανθοσμίας" Και πάλι:
"Ο ανθοσμίας γίνεται πιο δυνατός, αν παρασκευάζεται από νέα αμπέλια παρά. από παλιά ".
Και στη συνέχεια:
"Πατούν μαζί τα άγουρα με τα ώριμα σταφύλια, τα αποθέτουν στο. δοχεία και παρασκευάζεται ο ανθοσμίας".

Στα συμπόσια ήταν περιζήτητο το λεσβιακό κρασί/Ετσι σε αρχοντικό γαμήλιο συμπόσιο που παρατέθηκε στη Μακεδονία από τον Κάρανο, μετά τα πλούσια, ποικίλα και εκλεκτά εδέσματα, αναφέρει ο Αθήναιος:
"Μας έπιασε πάλι θερμή και ζωηρότερη επιθυμία να πιούμε, αφού είχαμε κρασιά από τη Θάσο, τη Μένδη και τη Λέσβο ".

(Δειπνοσοφ. Δ' παρ. 4).

Ο Μάτρωνας από την Πιτάνη, ποιητής παρωδιών του 4ου π.Χ. αι., περιγράφει, χαριτωμένα έναν αττικό δείπνο:
"Ανακάτευαν τον κρατήρα του Βρόμιου (Διόνυσου) και πίναν κρασί Λεσβιακό ".

(Δειπνοσοφ. Δ' παρ. 13)

Το κρασί ήταν ένα φημισμένο πανάρχαιο προϊόν της Λέσβου. Αιώνες πριν να γίνει το νησί ελαιοπαραγωγό, ήταν οινοπαραγωγό και εξήγε αυτό το εκλεκτό προϊόν στην πλούσια Μακεδονία, στην Αττική, στην Αίγυπτο και. αλλού. Οι πολυάριθμοι αμφορείς που σώζονται στο αρχαιολογικό Μουσείο της Μυτιλήνης, κυρίως για την εξαγωγή του λεσβίου οίνου θα χρησίμευαν. Προφανώς θα ήταν πολύ σημαντική η συμβολή της ιδιοσυστασίας του λεσβιακού εδάφους και το μικροκλίμα του νησιού, για την μοναδική ποιότητα του κρασιού. Αυτοί οι δυο παράγοντες - σε γενικές γραμμές - παραμένουν αναλλοίωτοι ως σήμερα και αποτελούν έναν ξεχωριστό πλούτο για τη Λέσβο.

Παραθέτουμε μια σειρά από φόρμες αγγείων που είχαν σχέση με το κρασί. Ήταν πάντα ζωγραφισμένα με παραστάσεις σχετικές με τον τρύγο, το αμπέλι, το συμπόσιο ή άλλες εμπνευσμένες από τη μυθολογία. Αρκετά τέτοια αγγεία κοσμούν τα δύο αρχαιολογικά μουσεία της Μυτιλήνης, αλλά κυρίως το Εθνικό μας Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα και τα μουσεία όλης της Ελλάδας και όλου του κόσμου.

Τα πήλινα αγγεία των αρχαίων Ελλήνων για το κρασί

Οι αρχαίοι Έλληνες, λάτρεις του κρασιού, διέθεταν μια αξιοζήλευτη ποικιλία πήλινων αγγείων, τα οποία χρησιμοποιούσαν για το σύνολο των αναγκών που σχετίζονταν με τη χρήση αλλά και τη διατήρηση του οίνου. Τα πιο σημαντικά από αυτά τα αγγεία ήταν τα ακόλουθα:

1. Αμφορέας: Ο αμφορέας ήταν ένα αγγείο με δύο χερούλια, στενό λαιμό και διογκωμένη μέση. Υπήρχαν βέβαια αρκετές παραλλαγές του σχήματος αυτού. Τα αγγεία της κατηγορίας αυτής χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση και τη μεταφορά του κρασιού. Είχαν αρκετά μεγάλο μέγεθος, καθώς και μυτερή βάση ("οξυπύθμενοι"), για να τοποθετούνται εύκολα στις ειδικές ξύλινες θήκες των πλοίων που τα μετέφεραν, αλλά και στα δάπεδα των υπόγειων συνήθως αποθηκών και να μένουν όρθια. Μερικοί αμφορείς παρέμεναν αδιακόσμητοι, ενώ κάποιοι άλλοι ήταν διακοσμημένοι με γεωμετρικά σχήματα αλλά και παραστάσεις.

2. Κρατήρας: Ο κρατήρας ήταν ένα από τα πιο απαραίτητα αγγεία για την κατανάλωση του κρασιού από τους αρχαίους Έλληνες, που δεν έπιναν ποτέ το κρασί τους ανέρωτο: χρησίμευε για την ανάμειξη νερού και κρασιού σε αναλογία 1/4, κατά τις ιεροτελεστίες και τα συμπόσια. Τα κύρια χαρακτηριστικά του ήταν η στενή βάση, το φαρδύ σώμα, το ανοιχτό στόμιο και τα δύο χερούλια. Για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιούσαν και ένα άλλο αγγείο, μεγάλο, ημισφαιρικό, χωρίς λαβές, που συνήθως το τοποθετούσαν πάνω σε μια ψηλή βάση, το λέβη. Και στο στάμνο όμως, ένα μεγάλο ανοιχτό αγγείο με δύο μικρές οριζόντιες λαβές στο επάνω μέρος του σώματος, μερικές φορές αναμείγνυαν το κρασί με το νερό.

3. Ψυκτήρας: Ο ψυκτήραςήταν ένα αγγείο σε σχήμα μανιταριού, μέσα στο οποίο έβαζαν κρασί και στη συνέχεια το τοποθετούσαν σ' έναν κρατήρα που περιείχε κρύο νερό ή χιόνι/Ετσι πετύχαιναν την ψύξη του κρασιού.

4. Κύλικα: Η κύλικα ήταν το βασικό κρασοπότηρο των αρχαίων και χρησιμοποιούνταν κυρίως στα συμπόσια/Ηταν κυκλικού σχήματος, με σχετικά μεγάλη διάμετρο σε σχέση με το βάθος της. Οι κύλικες ήταν συνήθως διακοσμημένες με παραστάσεις και έτσι πολλές φορές οι πιο ευκατάστατοι πολίτες παράγγελναν από τους κεραμείς και τους αγγειογράφους κύλικες με συγκεκριμένες παραστάσεις.

5. Σκύφος: Ο σκύφος ήταν ένα μικρό σχετικά κύπελλο με δύο οριζόντιες λαβές. Αποτελούσε μάλλον το καθημερινό αγγείο κατανάλωσης κρασιού για τους αρχαίους. Παρόμοιο σχήμα είχε και η κοτύλη, που χρησίμευε επίσης για τη μέτρηση του κρασιού στο εμπόριο.

6. Κάνθαρος: Ο κάνθαρος ήταν ένα είδος ποτηριού, που το σχήμα του έμοιαζε με τα σημερινά φλιτζάνια του τσαγιού αλλά με δύο λαβές που βρίσκονταν διαμετρικά αντίθετα. Ήταν το χαρακτηριστικό κρασοπότηρο του Διονύσου και συχνά του Ηρακλή, όπως φαίνεται σε διάφορες παραστάσεις.

7. Οινοχόη: Η οινοχόη έμοιαζε πολύ στο σχήμα με τη σημερινή κανάτα. Είχε επίσης παρόμοια χρήση: ήταν το βασικό αγγείο άντλησης κρασιού από τους κρατήρες, με το οποίο στη συνέχεια γέμιζαν τα κρασοπότηρα. Γι' αυτό φρόντιζε στα μεγαλύτερα συμπόσια ένας οινοχόος.

8. Κύανθος: Ο κύανθος ήταν ένα μικρό αγγείο, που χρησίμευε στα συμπόσια για τη μεταφορά του κρασιού από τον κρατήρα στα ποτήρια. Είχε μια μακριά κάθετα λαβή για να φθάνει στο βάθος του κρατήρα.
Βασιλική Γρ. Κουρβανιού Φιλόλογος
ΑΙΟΛΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
ΤΟΜΟΣ ΙΓ'

Το άνθος της Σχοινούσας....

Ο Νίκος Οικονομίδης έρχεται από τη Σχοινούσα λουσμένος με το δροσερό αεράκι του Αιγαίου και τις ουράνιες μελωδίες που τριγυρνούν σαν ξωτικά από κύμα σε κύμα, από βράχο σε βράχο κι από σπίτι σε σπίτι, εξαγνίζοντας τις ψυχές και συντηρώντας την ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Οικονομίδης με την παρουσία του αποδεικνύει έμπρακτα ότι το δημοτικό τραγούδι είναι ζωντανό, ότι ανανεώνεται και ότι εκφράζει τους νέους που δεν έχουν ακόμα υποκύψει στην κακογουστιά και την τυποποίηση (...)"

"(...) Η ελληνική λαϊκή μουσική χρωστάει πολλά στους μουσικούς της. Ιδιαίτερα στους δεξιοτέχνες μουσικούς που με τη χάρη και το ταλέντο τους, από γενιά σε γενιά, καταγράφουν και εμπλουτίζουν αυτό το θησαυρό, φύλακες- άγγελοι ενός μοναδικού πολιτισμού που συνδυάζει θαυματουργά την σταθερή ουσία της παράδοσης με την ελευθερία του αυτοσχεδιασμού.


 Τόσο μικρά νησιά και τόσο μεγάλη μουσική παράδοση;
Δεν είναι θέμα μεγάλης μουσικής παράδοσης, είναι θέμα πραγματικής και αυθεντικής μουσικής. Εκεί δηλαδή ο κόσμος δεν άκουγε κάτι που ερχόταν απ'έξω και παιζόταν με μηχανικό μέσο, απλά για να περάσει την ώρα του. Βίωνε τη μουσική, συμμετείχε στα μουσικά δρώμενα και τη διαμόρφωνε σκόμα και ο ίδιος. Την ώρα που έπαιζαν οι μουσικοί, όλοι μα όλοι, έκαναν διάλογο μεταξύ τους. Έλεγαν μαντινάδες, καινούρια παινέματα, κλπ. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν μέρη στα οποία διατηρείται αυτή η παράδοση, η οποία έχει μέσα της τη δύναμη της αυθεντικότητας και βασίζεται στη δημιουργία της στιγμής. Τέτοιες στιγμές ήταν πολλές τότε!
 Τίποτε δε γινόταν από υποχρέωση και ο κόσμος περίμενε με λαχτάρα να ακούσει τη μουσική και να χορέψει. Γνώριζαν τους σκοπούς τους και ήξεραν πως ήθελαν να τους ακούσουν. Με βάση το πρωτόλειο δημιουργούσαν ο καθένας τη δική του κάθε φορά διαφορετική ιστορία. Η μουσική "αυτή" μιλάει στα κύτταρα του ανθρώπου, δεν μπορώ να το εξηγήσω διαφορετικά. Δεν ήταν η μουσική του αυτιού, ήταν μουσική της καρδιάς. Ακόμη και η υψηλή τέχνη που προκύπτει από το συνδυασμό μουσικής από ανθρώπους και κομπιούτερ, ή από μια τεράστια ορχήστρα, δεν προκαλεί αυτό το προσωπικό κέντρισμα, που δημιουργεί αυτή η μουσική. Έπαιζε ο μουσικός βιολί και σε χτυπούσε μες την καρδιά, κατευθείαν. Αυτό εγώ ακόμα το συναντώ σε κάποια μικρά νησιά.


Ποιό θεωρείς το μεγαλύτερο μειονέκτημα και πλεονέκτημά σου;
Το μεγαλύτερο μοιονέκτημα και το μεγαλύτερό μου πλεονέκτημα είναι ότι έχω τον κώδικα της μουσικής που παίζω. Έχοντας καλά αυτόν τον κώδικα έχω εγκλωβιστεί μέσα σ'αυτόν.
www.oikonomidis.g

δείτε το και απολαύστε τον ζωντανό πολιτισμό του Αιγαίου!!

Φώτης Κόντογλου: τὸ ἀγριολούλουδο ποὺ κρύβεται στὴν πέτρα

Μία ἀπὸ τοῦτες τὶς ἡμέρες βρέθηκα σ᾿ ἕνα βουνὸ πυκνοδασωμένο καὶ μοσχοβολημένο, καὶ σὰν νὰ ξαναγεννήθηκα. Περπατοῦσα σ᾿ ἕνα ἔρημο μονοπάτι, κι ἀνάσαινα τὸ δροσερὸ ἀεράκι ποὺ κατέβαινε ἀπὸ τὶς ραχοῦλες, μακρυὰ ἀπὸ τὴν πνικτικὴ βρόμα τῆς ἀλεποφωλιᾶς ποὺ τὴν λένε πολιτεία, καὶ ποὺ βγάζει μέσα της κάθε λογῆς κακία, πονηριὰ καὶ ἀσχήμια, μ᾿ ὅλα τὰ ψεύτικα στολίδια ποὺ στολίσανε τὴν πόρνη οἱ ἐραστές της.

Ἐκεῖ ποὺ περπατοῦσα, βλέπω νὰ βγαίνει ἀπὸ τὸ δάσος μία μικροκαμωμένη γυναίκα, μ᾿ ἕνα σακκὶ στὸν ὦμο. Ἤτανε ξυπόλυτη, μ᾿ ἕνα τσεμπέρι καὶ κρατοῦσε στὸ χέρι τῆς ραβδί. Σὰν ἦρθε κοντά μου μὲ χαιρέτησε μ᾿ ἕναν ἔμορφον χαιρετισμό. Τὸ πρόσωπό της ἤτανε πολὺ ἐκφραστικὸ καὶ συμπαθητικό, ἀλλοιώτικο ἀπὸ τὰ πρόσωπα ποὺ βλέπουμε στὴν πολιτεία, ποὺ εἶναι γεμάτα ἀφηρημάδα, ἀδιαφορία, ἀνέκφραστες μάσκες. Μὲ κοίταζε μὲ προσοχὴ σὰν μιλοῦσε καὶ μὲ περισσότερη προσοχὴ μ᾿ ἄκουγε ὅταν τῆς ἀπαντοῦσα. Ἡ ὄψη της ἤτανε βασανισμένη, μὰ γεμάτη ἀξιοπρέπεια, ἁπλότητα καὶ σεμνότητα

. Τὸ μικρὸ πρόσωπό της ἤτανε ψημένο ἀπὸ τὸν ἀγέρα καὶ τὸν ἥλιο. Τὰ μάτια της ἤτανε τόσο ἐκφραστικὰ καὶ ἡ ὁμιλία της τόσο σπουδαία, ἀπονήρευτη καὶ συμπαθητική, ποὺ τραβοῦσε τὸν ἄνθρωπο σὰν μαγνήτης. Τὸ σῶμα της ἤτανε κοκκαλιάρικο καὶ πολὺ σβέλτο, καὶ μ᾿ ὅλο ποὺ ἤτανε κακοντυμένη καὶ ξυπόλυτη, εἶχε ἐπάνω της κάποιο ἀνεξήγητο μεγαλεῖο, τόσο ποὺ ν᾿ ἀπορεῖ κανεὶς καὶ νὰ συλλογίζεται γιατὶ δὲν βρίσκονται πιὰ τέτοιοι ἄνθρωποι ἀνάμεσά μας.

Μοῦ μίλησε γιὰ τὰ πρόβατα ποὺ τὰ φύλαγε ὁ γιός της καὶ ἐκείνη ἡ ἴδια, μοῦ μίλησε γιὰ τὰ βάσανα ποὺ τραβᾶνε μὲ τοὺς βαρειοὺς χειμῶνες καὶ γιὰ κάποιους «ἐπίσημους ἀνθρώπους» ποὺ ἔρχονται ἀπὸ τὴν Ἀθήνα μὲ συνοδεία καὶ ποὺ τοὺς φοβερίζουνε πὼς θὰ πάρουνε τὶς βοσκὲς καὶ ποὺ λένε πὼς δὲν χρειάζονται τὰ πρόβατα καὶ πὼς θὰ τὰ διώξουνε, ἐπειδὴ στὰ βουνὰ κάνουνε περίπατο οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἔρχονται ἀπὸ τὰ ξένα μέρη, καὶ ποὺ δὲν θέλουνε νὰ βλέπουνε πρόβατα ποὺ κοπρίζουνε, μηδὲ γιδερά, ἀλλὰ μοναχὰ δένδρα. «Ἔλα Χριστὲ καὶ Παναγία» μοῦ λέγει. Ἡ κοπριὰ ποὺ κάνουνε τὰ πρόβατα, μοσχοβολᾶ. Ἡ δική μας κοπριὰ βρωμᾶ, ἡ ἀνθρώπινη. Ἐμένα ὁ παππούς μου κι ὁ προπάππους μου, ὁ πατέρας μου κι ὁ ἄνδρας μου κι ὅλοι οἱ συγγενεῖς μου, αὐτὴ τὴν δουλειὰ κάνανε, μὲ τὰ ζωντανὰ ζούσανε. Ἄ! τὸ γάλα καὶ τὸ μαλλὶ τὸ θέλουνε οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἔρχονται ἀπὸ τὴν Ἀθήνα! Τὰ κακόμοιρα πρόβατα δὲν θέλουνε!

Ἀκουμπισμένη στὸ ραβδί, μὲ κοίταζε σὰν νὰ μὲ ἤξερε ἀπὸ χρόνια. Ἤτανε σὰν τὸ ἀγριολούλουδο ποὺ κρύβεται ντροπαλὰ κάτω ἀπὸ τὴν πέτρα. Καὶ οἱ σοφοὶ καὶ ἐπίσημοι ἀπὸ τὴν Ἀθήνα δὲν θέλουνε νὰ βλέπουνε μήτε πρόβατα μήτε τσοπάνηδες! Γιατί ἄραγε νὰ βρίσκονται ΠΑΝΤΑ ὑπὸ διωγμὸ οἱ ἁπλοϊκοὶ καὶ καθαροὶ ἄνθρωποι; Αὐτοὺς ποὺ δὲν πειράζουνε κανένα, γιατί τοὺς πειράζουν ὅλοι; Γιατί νὰ κινδυνεύουνε νὰ ἐξοντωθοῦνε οἱ ἁπλοὶ καὶ ἄβλαβοι ἄνθρωποι;

πηγη

Η μοναδική φωτογραφία του κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

[...Είχα διηγηθεί άλλοτε την ανησυχία του αυτή, όταν πήγα, κλέφτικα, με χίλιες προφάσεις, να τον φωτογραφίσω απάνω στο καφενεδάκι της Δεξαμενής. Δεν υπήρχε ως τότε φωτογραφία του Παπαδιαμάντη. Και συλλογιζόμουν ότι απ' τη μια μέρα στην άλλη μπορούσε να πεθάνει ο μεγάλος Σκιαθίτης, και μαζί του να σβύσει για πάντα η οσία μορφή του. Και πότε αυτό;Σε μια εποχή που δεν υπάρχει ασημότητα που να μην έχει λάβει τις τιμές του φωτογραφικού φακού. Και πώς θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μια τέτοια παράλειψη της γενεάς μας σ' εκείνους που θα 'ρθουν κατόπι μας να συνεχίσουν το θαυμασμό μας για τον απαράμιλλο λυρικό ψυχογράφο των καλών και των ταπεινών και τον αγνότατο ποιητή των νησιώτικων γιαλών; Αλλά ό αγνός αυτός χριστιανός, με τη ψυχή του αναχωρητή, δεν εννοούσε, με κανένα τρόπο, να επιτρέψει στον εαυτό του μια τέτοια ειδωλολατρική ματαιότητα. "Ου ποιήσεις σε αυτώ είδωλον ουδέ παντός ομοίωμα" ήταν η άρνηση του και η απολογία του. Αποφάσισα όμως να πάρω την αμαρτία του στο λαιμό μου. Ο Θεός και η μακαρία ψυχή του ας μου συγχωρέσουν το κρίμα μου. Ένας από τους ωραιότερους τίτλους που αναγνωρίζω στη ζωή μου, είναι ότι παρέδωκα στους μεταγενέστερους τη μορφή του Παπαδιαμάντη.

Με τί δόλια και αμαρτωλά μέσα επραγματοποίησα τον άθλο μου αυτό, το διηγήθηκα, όπως είπα, αλλού. Εκείνο που μου θυμίζουν ζωηρότερα τώρα οι ευλαβητικές γιορτές της Σκιάθου, είναι η ανησυχία του τη στιγμή που τον αποτράβηξα ως την προσήλια γωνίτσα του μικρού καφενείου, για να ποζάρει μπροστά στον φακό μου. Να "ποζάρει" είναι ένας λεκτικός τρόπος. Είχε πάρει μόνος του τη φυσική του στάση απάνω σε μια πρόστυχη καρέκλα, με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος, με το κεφάλι σκυφτό, με τα μάτια χαμηλωμένα, στάση βυζαντινού αγίου, σαν ξεσηκωμένη από κάποιο καπνισμένο παλιό τέμπλο ερημοκλησιού του νησιού του. Αυτή δεν ήταν στάση για μια πεζή φωτογραφία. Ήταν μια καλλιτεχνική σύνθεση, και θα μπορούσε να είναι ένα έργο του Πανσελήνου ή του Θεοτοκοπούλου. Αμφιβάλλω αν φωτογραφικός φακός έλαβε ποτέ μια τέτοια ευτυχία.

Αλλά ό Αλέξανδρος ήταν βιαστικός να τελειώνουμε. Γιατί; Μου το ψιθύρισε, ανήσυχα στο αυτί, και ήταν η πρώτη φορά που τον είχα ακούσει - ούτε φαντάζομαι πως θα τον άκουσε ποτέ κανένας άλλος - να μιλεί γαλλικά:

"Nous excitons la curiosite du public".

Ακούσατε; Ερεθίζαμε την περιέργεια του... Κοινού! Ποιου Κοινού; Δεν ήταν εκεί κοντά μας παρά ένα κοιμισμένο γκαρσόνι του καφενείου, ένας γεροντάκος πού λιαζότανε στην άλλη γωνία του μαγαζιού, καί δυο λουστράκια που παίζανε παράμερα. Αυτό ήταν το Κοινό, πού ανησυχούσε τον Παπαδιαμάντη η "περιέργεια" του. Κι' αυτή ήταν η διαπόμπευση του, που βιαζότανε να της δώσει ένα τέλος,

Η φιλία ενίκησε το ζορμπαλίκι... μου είπε -αντιγράφω τα ίδια του τα λόγια - στο τέλος του μαρτυρίου του.

Μήπως δεν ήταν, στ' αλήθεια, μια πραγματική θυσία που είχε κάνει στη φιλία μου; Μια θυσία της αγιότητάς του στην ειδωλολατρική ματαιότητα των εγκόσμιων.

Και συλλογίζομαι τώρα τις εκατοντάδες των Γάλλων προσκυνητών της εταιρείας Μπυντέ, και των δικών μας του "Οδοιπορικού Συνδέσμου" , που πέρασαν το κατώφλι του ταπεινού του ερημητηρίου, όπου πλανάται τώρα η σκιά του στα γνώριμα καί αγαπητά της κατατόπια της ζωής του και της εργασίας του. Συλλογίζομαι την παράταξη των ναυτικών αγημάτων, που παρουσίασαν όπλα μπροστά στο μνημείο του. Συλλογίζομαι τις στολές, τα ξίφη, τις χρυσές επωμίδες που έλαμπαν κάτω από τον ήλιο του νησιού του, για τη δόξα του. Συλλογίζομαι τους λόγους των επισήμων, τους εθνικούς ύμνους, τα στεφάνια της δάφνης, τις πανηγυρικές κωδωνοκρουσίες, που έπλεξαν με ήχους και χρωματα το εγκώμιο του. Συλλογίζομαι όλα αυτό το δοξαστικό πανηγύρι, και η σκέψη μου πετάει στο «Κοινόν» του ερημικού καφενείου της Δεξαμενής "ένα γκαρσόνι, ένας γεροντάκος, δυο λουστράκια" που ανησυχούσε, τη μακρυνή εκείνη μέρα ο μακαρίτης μήπως "ερεθίση την περιέργεια των". Τι ανησυχία θα είχε νοιώσει τώρα, στα βάθη του ταπεινού τάφου όπου "αναπαύεται εν Χριστώ" ο χριστιανός ποιητής των ταπεινών, από το δοξαστικό αυτό θόρυβο; Καί πόσο θα βιαζότανε πάλι να τελειώσει; Αν σάλεψαν, από μυστικές αύρες, αυτή τη στιγμή, τα κυπαρίσσια του τάφου του, ένας στεναγμός θα βγήκε από το θρόισμα τους. Ένας ήχος, που θα ξαναψιθύριζε τα παλιά του εκείνα ανήσυχα και τόσο συμπαθητικά λόγια, σε μία γλώσσα που την εννοούσαν τώρα, γιατί ήταν δική τους , οι ευλαβητικοί προσκυνητές του της γαλλικής γης:

" Nous excitons la curiosite du public". ]

Παύλος Νιρβάνας

Εχει και το Περίπτερο την δική του...ιστορία!

Η ιστορία του περιπτέρου στην Ελλάδα αποτελεί ένα κομμάτι και μια προέκταση της καθημερινότητας των Ελλήνων εδώ και περίπου έναν αιώνα.

Ομόνοια, Λυκαβηττός, Ακρόπολη, Ολύμπιειο, Οδός Ερμού, Φανάρι του Διογένη, Οδός Πλουτάρχου, Πύλη του Ανδριανού, Παρθενώνας, Ζάππειο.

Μια Αθήνα η οποία στις αρχές του 20ου αιώνα έχει αρχίσει να αποκτά μια νέα εικόνα με ετερόκλητα όμως χαρακτηριστικά. Παρότι πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους, ο πληθυσμός της στα 1900 δεν ξεπερνά τις 200.000 κατοίκους και η συνολική της έκταση έφτανε μόλις στα 20.000 στρέμματα.

 Παρ' όλα αυτά όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται από τον Karl Beedeker στον πιο παλιό τουριστικό οδηγό που κυκλοφόρησε για την Ελλάδα, τον «οδηγό του ταξιδιώτη»,το 1883 στην Λειψία, «Τίποτε σε αυτή την χώρα δεν έχει χάσει την φρεσκάδα του και την αγνότητά του».

Ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα στοιχεία της Αθήνας της νέας εποχής (αρχές του 20ου αιώνα) δεν είναι άλλο, από τα πανέμορφα αρχοντικά που συναντάμε κατά μήκος του άξονα της Λεωφόρου Κηφισίας.

Νεόκτιστα νεοκλασικά μέγαρα πλουσίων ομογενών από την Κωνσταντινούπολη, την Αίγυπτο, το Λονδίνο, που έδιναν στην Αθήνα εικόνα και όψη σύγχρονης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας.

Εκεί κάπου μπαίνει εμβόλιμα στην οικονομική, ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα της χώρας και το περίπτερο. Μια προέκταση της εμπορικής δραστηριότητας της εποχής, με χαμηλές προοπτικές και δυνατότητες για το άμεσο τουλάχιστον μέλλον.

Η ιστορία του περιπτέρου στην Ελλάδα αποτελεί ένα κομμάτι και μια προέκταση της καθημερινότητας των Ελλήνων εδώ και περίπου έναν αιώνα.

Με το πέρασμα των χρόνων τα περίπτερα έγιναν θεσμός. Ένας θεσμός που συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για την Ελλάδα, «φωτίζοντας» του δρόμους της πόλης, και του χωριού σε κάθε σημείο της ελληνικής επικράτειας.

Στις αρχές του 20ου αιώνα τα πρώτα περίπτερα έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα, ως ελάχιστη μορφή οικονομικής βοήθειας προς τους τραυματίες και τους ανάπηρους των συνεχιζόμενων πολέμων στους οποίους συμμετείχε, η Ελλάδα.

Πιο συγκεκριμένα, τα πρώτα περίπτερα εμφανίστηκαν, μετά την ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1897 με την Τουρκία, σε αστικά κέντρα της περιφέρειας. Στην Αθήνα το πρώτο περίπτερο έκανε την εμφάνισή του στην οδό Πανεπιστημίου το φθινόπωρο του 1911.

Ένα μικρό πρόχειρα κατασκευασμένο ξύλινο κουβούκλιο με ελάχιστα προϊόντα, προσπαθούσε να καλύψει τις ελάχιστες οικονομικές ανάγκες της εποχής και να δώσει μια ανάσα σε ανθρώπους που είχαν δώσει σημαντικό κομμάτι της ζωής τους για την Ελλάδα.

Ο γνωστός χρονογράφος και ποιητής των αρχών του 20ου αιώνα Σωτήρης Σκίπης σε άρθρο του στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠΤ στις 20 Οκτωβρίου 1919 γράφει για τα πρώτα περίπτερα που έκανα την εμφάνισή τους στην Αθήνα: «Άξιος συγχαρητηρίων έγινε ο κ. Δήμαρχος ο οποίος αποφάσισε την ανέγερσιν πολλών περιπτέρων εις τας Αθήνας, τα οποία θα εκχωρήσει εις τους τραυματίας του πολέμου, η εις μέλη οικογενειών φονευθέντων πολεμιστών».
«Δεν φαντάζεται κανείς πόσα καλά θα προκύψουν αμέσως-αμέσως, εκ της ανεγέρσεως των περιπτέρων. Τα περίπτερα θα είναι ένας στολισμός της πόλεως, θα εξυπηρετηθούν δι' αυτών και θα εύρουν πόρον ζωής πλειστοί ανάπηροι των δύο πολέμων. Θα εξαπλωθή δια του μέσου τούτου το ελληνικόν έντυπον, είτε εφημερίς, είτε περιοδικόν, είτε φυλλάδιον, είτε βιβλίο. Και θα γίνουν αίτια όπως οι μεγάλαι επαρχιακαί μας πόλεις θα κουνηθούν λιγάκι και θα μιμηθούν λιγάκι των πρωτεύουσαν».

Μια άκρως γλαφυρή αναπαράσταση του ρόλου του περιπτέρου στην Ελλάδα των επόμενων 90 χρόνων. Το 1922 και πιο συγκεκριμένα τον Σεπτέμβρη το Υπουργείο Περιθάλψεως κατέθεσε νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι Νόμοι 254 και 1960, οι οποίοι αναφέρονται στα ήδη ανεγερθέντα περίπτερα, αλλά και σε αυτά που πρόκειται να αναγερθούν στο μέλλον, θα παραχωρούνται προς αποκλειστική χρήση στην «Πανελλήνιον Ένωσιν Τραυματιών Πολέμου 1912-1921».

Η Ένωση θα είναι ο μοναδικός επίσημος φορέας που θα έχει προηγούμενη έγκριση του Υπουργείου Συγκοινωνιών, το οποίο θα καθορίζει το σχήμα και το μέγεθος των περιπτέρων που αναμένεται να ανεγερθούν.

Η παραχώρηση περιπτέρου σύμφωνα με το νομοσχέδιο είναι προσωπική και μόνο υπόθεση, δεν επιτρέπεται να πωληθεί, να μεταβιβαστεί, να μπει σε καθεστώς υποθήκης και να υπομισθωθεί. Επίσης επιτρέπεται συνεταιρισμός μόνο μεταξύ δύο εταίρων, μόνο με την άδεια του Υπουργού Συγκοινωνιών.

Σε περίπτωση θανάτου του κατόχου η χρήση και εκμετάλλευση του περιπτέρου, μεταβιβάζεται αυτόματα στην γυναίκα και τα παιδιά του αναπήρου-τραυματία και αυτό μόνο για μια πενταετία, και αργότερα περιέρχεται και πάλι στον έλεγχο της Ένωσης.

Το ποσό μισθώσεως ξεκινούσε από τις 20 δραχμές, και έφτανε μέχρι τις 250 δραχμές. Τα όποια χρήματα θα εισπραχθούν, θα διατεθούν υπέρ της δημιουργίας ειδικού Ταμείου προικοδοτήσεως θυγατέρων και τραυματιών πολέμου.

Τεκμηριωμένες πληροφορίες για τα προϊόντα που είχαμε τα πρώτα χρόνια στο περίπτερο μέχρι τις αρχές του Μεσοπολέμου, και τα τέλη της δεκαετίας του 1940 δεν υπάρχουν. Το μόνο που είναι σίγουρο πως στο περίπτερο υπήρχαν οι εφημερίδες, τα χύμα τσιγάρα και κάποια υποτυπώδη ζαχαρώδη προϊόντα.

Οι εφημερίδες την εποχή εκείνη ήταν το βασικό και ίσως το μοναδικό μέσω ενημέρωσης, σε μια Ελλάδα, η οποία συνεχώς συνταρασσόταν από πολεμικές συγκρούσεις. Οι οποίες εξελίξεις συνέβαιναν καθημερινά γίνονταν γνωστές μέσα από τις εκδόσεις των εφημερίδων. Γεγονότα μεγάλης ιστορικής σημασίας, αλλά και γεγονότα ουσιαστικά για την πορεία και την εξέλιξη της χώρας, τα μάθαινε ο κόσμος μέσα από τις εφημερίδες. Σε πολλές περιπτώσεις και γεγονότα ιστορικής σημασίας, οι εφημερίδες τυπώνονταν τρεις και τέσσερις φορές για να ενημερώσουν τους Έλληνες ανά την επικράτεια.

Σημαντικός ο ρόλος του περιπτέρου και σε αυτή την περίπτωση. Η ανάρτηση των εφημερίδων στις προθήκες των περιπτέρων, αποτελούσε ένα σημαντικό γεγονός για την καθημερινότητα των κατοίκων των μεγάλων αστικών κέντρων σε εποχές κρίσιμες για την πορεία και την ανάπτυξη της Ελλάδας.

Το προϊόν όμως που στήριξε το περίπτερο για αρκετές δεκαετίες, ακόμη σε πολλές περιπτώσεις μέχρι και σήμερα, δεν ήταν άλλο από τα τσιγάρα. Σε μια αρκετά δύσκολη οικονομικά εποχή και συγκυρία για την Ελλάδα, τα περίπτερα διέθεταν τα χύμα τσιγάρα. Ο καθένας που ήθελε να καπνίσει ένα τσιγάρο πήγαινε στο περίπτερο, άφηνε μερικές δραχμούλες και αγόραζε όσα τσιγάρα του επέτρεπε το βαλάντιο του.

Τα πρώτα ζαχαρώδη και αναψυκτικά άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση του στα περίπτερα στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες προφορικές μαρτυρίες που συγκεντρώσαμε, αυτό συνέβη περισσότερο στα περίπτερα του Πειραιά και λιγότερα στα περίπτερα της Αθήνας, όταν μπήκαν τα πρώτα ψυγεία με πάγο.

Έτσι, με αυτό τον τρόπο δόθηκε η δυνατότητα στις εγχώριες εταιρίες παραγωγής αναψυκτικών (ΗΒΗ) να διαθέσουν στα περίπτερα της εποχής τα προϊόντα τους. Μάλιστα είναι σημαντικό να τονίσουμε πως τα πρώτα ψυγεία με πάγο χρησιμοποιήθηκαν και ως αποθηκευτικοί χώροι για τα τσιγάρα, λόγω κυρίως της υψηλής θερμοκρασίας τους.
Οι παλιότεροι θα θυμούνται τις λεμονάδες και τις γκαζόζες της ΗΒΗ, που έδωσαν μια άλλη νότα δροσιάς και ξεκούρασης στους διψασμένους Αθηναίους.

Τα πρώτα ζαχαρώδη προϊόντα προέρχονταν κατά κύριο λόγο από την εταιρία ΙΟΝ Οι τσίχλες της εταιρίας δημιούργησαν μια νέα αγοραστική ομάδα για το σημείο του περιπτέρου και νέες καταναλωτικές συνήθειες για τα δεδομένα της εποχής.

Τα φυλλαράκια τσίχλας με γεύση δυόσμου, κανέλλας, μέντας και Tutti Frutti, αποτέλεσαν τα πρώτα δείγματα τσίχλας που μπήκαν στα περίπτερα.

Οι πρώτες σοκολάτες γάλακτος της εταιρίας, δημιούργησαν μια νέα εικόνα για το σημείο του περιπτέρου.«Είναι σαν να τρώτε για πρώτη φορά σοκολάτα γάλακτος. Ξεχωρίζει από τις άλλες γιατί, χάρις στην ειδική επεξεργασία που εφαρμόζει η ΙΟΝ διατηρεί ακέραιο το φυσικό της χρώμα και τα θρεπτικά συστατικά της. Απολαμβάνετε κάθε κομμάτι της και είναι σαν να τρώτε για πρώτη φορά». Έτερο δείγμα διαφημιστικής προβολής για το συγκεκριμένο προϊόν με έντονα τα χαρακτηριστικά και τα μηνύματα των αρχών του σύγχρονου marketing.

Τα επόμενα χρόνια το περίπτερο άρχισε να αποκτά σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης να διευρύνει την γκάμα των προϊόντων του, και τις διαστάσεις για τον χώρο που καταλαμβάνει με σημαντικές όμως αποκλίσεις από περιοχή σε περιοχή της χώρας, και από Δήμο σε Δήμο της Αθήνας.

Το τελευταίο σημαντικό επίτευγμα των ανθρώπων του κλάδου με την νομιμοποίηση πώλησης γαλακτοκομικών προϊόντων (πλην τυροκομικών) σάντουιτς και φρουτοσαλάτας, αναμένεται να δώσει μια νέα ώθηση στην εμπορική πορεία του κλάδου, σε μια πραγματικά δύσκολη εποχή για τον χώρο του εμπορίου και ειδικότερα του λιανεμπορίου.

Το περίπτερο αποτελεί ένα από τα σημεία αναφοράς για την Ελλάδα από τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα μέχρι και σήμερα. Με σημαντική συνεισφορά σε τομείς-κλειδιά της εγχώριας οικονομίας, όπως η ποσοστιαία συμμετοχή του στο ΑΕΠ, η κάλυψη θέσεων εργασίας ακόμη και σε συμπληρωματικούς, με τον κλάδο τομείς, είναι ένας επαγγελματικός κλάδος που η Πολιτεία πρέπει να προσέξει σημαντικά και με ποικίλους τρόπους.

Για να διατηρηθούν ζωντανοί οι δεσμοί και εικόνες με μια εποχή της σύγχρονης Ελλάδας η οποία είναι γεμάτη με ιστορικές μνήμες και εικόνες...
http://www.lesvosreport.gr

Ο κουρέας, ο Θεός και το κακό στον κόσμο.

Φοβάσαι να χαρείς ...τρέμεις να ζήσεις...

Στους δρόμους σου δεν παίζουν παιδιά , μοναχά παρκάρουν αυτοκίνητα...

Το παιδί σου δεν θα νοιώσει ποτέ την εκστατική  χαρά να χορέψει ξυπόλητο στη βροχή ...

Είναι απασχολημένο με τη τελευταία έκδοση του carmaggedon στο playstation....

Kι εσύ νομίζεις πως κάνεις το καθήκον σου σαν γονιός - «σαν», όχι «ως» - επειδή το συνοδεύεις από το σχολείο στα αγγλικά κι από εκεί στο πιάνο και από εκεί στο καράτε και μετά κάθεστε όλοι μαζί, ξέπνοοι από τα διαρκή σούρτα φέρτα, μπροστά στις οθόνες της αποβλάκωσης περιμένοντας , ματαίως, να αναπαυθείτε ....


Η φωτογραφία από έναν ανυπόδητο μικρό χορευτή στους δρόμους της παλιάς Αβάνα στην Κούβα....

http://misha.pblogs.gr

Οι αναχωρητές της ανταρσίας και το γνήσιο έν τούτω Νίκα

«Ούτοι πάντες άπέναντι των δογμάτων του Καίσαρος πράττουσι»

Ποιοί είναι τούτοι οί «ούτοι», πού πράττουν απέναντι των δογμάτων του Καίσαρος·, Πού, 'Αντάρτες «ούτοι», άνταίρουν τό άνάστημα τους, αδάμαστοι, «άπέναντι» στήν κοσμικήν Ίσχύν, τήν εγκόσμια Αρχήν του Καίσαρος;

 Διότι κάποτε, μέσα στην παρακμή, τήν αμαρτία, τον τρόμο τους, άκρως κατάντεις, οί πλούσιοι και ό Καίσαρ δέν τολμούν πια νά άντικρύσουν άντην, τον άπέναντι τυραννισμένο λαό τους.
Για νά σώσουν τήν έξουσία και τό τομάρι τους, σκαρφίζονται τότε σόφισμα πολιτεύματος εύφυώς γλοιώδες: κύπτουν ψευδολόγον τον αυχένα τους στήν «όργήν Λαού» και περίτρομοι άδιόρθωτοι ληστοσυμμορίτες, οι άδηφάγοι εξουσιαστές, προσκυνοΰν τάχα τήν πίστη των δούλων τους:

Εν τούτω Νίκα

Ό σταυρός του Εσταυρωμένου ανυψούται πλέον ώς Θέσμιον νόμισμα του Άρχολιπάρου Καίσαρος και της πλουτοκρατίας του, έτσι ώστε νά ξεγελαστούν οί λιμοκτονούντες πληβείοι, οί δούλοι οί έσταυρωμένοι. Και μέ τον Εσταυρωμένο, νέον νόμισμα της Καισαροπλουτοκρατίας, νά συνεχίσουν άπροσκόπτως τό Κράτος και ή Βία νά κατατρώγουν τό συκώτι του δεμένου Λαοΰ. Τό έν τούτω Νίκα δέν έξαφάνισε ούτε τήν δουλεία, ούτε τήν πλουτοκρατία, ούτε τήν έν Κοινωνία αδικία. Τό καθεστώς άλλαξε, ινα μήν άλλάξη τίποτε. Τό σύστημα προσκύνησε τον Εσταυρωμένο Θεάνθρωπο και εξακολούθησε, άνάλγητον, νά σταυρώνει τον 'Άνθρωπο. Τό πολίτευμα άλλαξε κι έγινε ευσεβές, Χριστοκεντρικό, και συνέχισε άπαράλλακτο νά έξοντώνει: άδικοκεντρικό, άρπακτικό, κτηνόμορφο.

Έν τούτω ΝίκαΙ

Τό Κράτος και ή Βία, οί Δυνάστες, ώς άνακαινι-σμένοι Προμηθείς, προνοητικοί, άλλάζουν τώρα, έλλό-γως, έντρομοι τήν πίστη τους, ώστε νά μήν άλλάξει τίποτε!

Έν τούτω Νίκα

Ή πλουτοκρατία προσχωρεί, πανικοβλήτως οξυδερκής, στά φώτα του σταυρωμένου λαού, ώστε νά συνεχίσει νά του άλλάζει τά φώτα! Ή συνταγή πασίγνωστη, από τον καιρό της Πτώσης του άνθρώ-που: εμείς ό Καίσαρ, εμείς η πλουτοκρατία, ενστερνιζόμαστε γεμάτοι συντριβή και μετάνοια τήν πίστη του τυραννισμένου Λαού, για νά συνεχίζουμε νά του αλλάζουμε τήν πίστη...

Και τότε, τότε έξαίφνης, τί εγινε τότε, όταν αυτό τό εν τούτω Νίκα φάνηκε νά ξαναψάλλει τό πασίγνωστο κύκλιον Τροπάριον «άλλαξε ό Μανωλιός κι εβαλε τά ρούχα του αλλιώς»; Αναλλοιώτως; Τί εγινε; Και έγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας... ώσεϊ πυρός..

  Άναχώρησις!

  Άναχώρησις!

 Έμεΐς ποτέ μ' αυτούς! Εμεΐς, της Γης οι κολασμένοι, δούλοι τεταπεινωμένοι, εμείς η φτωχολογιά η σταυρωμένη, ποτέ μας μέ τον Έσταυρωμένον των Καισαροπατρικίων! Εμεΐς, πένητες έσταυρωμένοι, οι πιστεύοντες τω Έσταυρωμένω, πού έχουν και είχον άπαντα κοινά, και τα κτήματα και τάς υπάρξεις, έμεΐς φεύγουμε!

Ποτέ μ' αυτούς, ποτέ μέ τους βασανιστές μας! Ποτέ εμείς οι τσακισμένοι μέ τον έκφυλο άρχοντα της έπι Γης κολάσεως, ποτέ μέ τον δήθεν έκχριστιανισμένο Καίσαρα του βεβορβορωμένου του έν τούτω Νίκα... 'Αναχώρηση! Στα βουνά, στα άγρια θηρία, στήν άδολη έρημο της Κτίσης, μακριά από τήν «έρημίαν των πόλεων», όπου σης και βρώσις του κατά κόσμον Καίσαρος αφανίζει τον Εσταυρωμένον...

... Και έγένετο η πιο ορμητική αναχώρηση πού γνώρισε ποτέ η κατά κόσμον Οικουμένη του πτωτικού, εν σαπρία εκχριστιανισμένου Καίσαρος: εκατομμύρια δούλων, αγωνιστών, έσταυρωμένων από τήν κιβδηλεία του καισαροκρατικου έν τούτω Νίκα, τότε, πήραν στούς σταυρωμένους τους ώμους τον Σταυρό του 'Εσταυρωμένου και τράβηξαν γιά τήν 'Άπω Έρημον: εκεί, ενθα απέδρα πάσα λύπη, οδύνη και στεναγμός της κοσμικής κενής απάτης, πού τήν ανακαίνισε ο κίβδηλος νικητήριος Σταυρός του Καισαροπλουτοκράτη εν τούτω Νίκα. 'Αντάρτικη άναχώρηση!

Έτσι στήθηκε, άγριος, ατίθασος, ανυπότακτος 'Αντάρτης, ό καθ' ήμας 'Ασκητής, ό άναχωρητισμός. Μ' αυτήν τήν άντάρτικη αναχώρηση προς τήν έρημο της Συρίας, τήν έρημο της Νιτρίας, ορθώθηκε Αντάρτης απέναντι των δογμάτων του Καίσαρος ό καθ' ήμας ορθόδοξος Μοναχισμός των ασκητών της 'Ερήμου. Εκεΐ, κατά τον τέταρτον αιώνα της ενσάρκου Οικονομίας, όταν οί δούλοι θέλησαν και τά είχον άπαντα κοινά, ο-mnia communia- (τα πρώτα κομμούνια), και αρνήθηκαν «τήν ποικίλη δράση τών στοχαστικών προσαρμογών» μέ τους δουλεμπόρους, τους πλουτοκράτες, τους τραπεζίτες «τών δογμάτων του Καίσαρος», πού ξαφνικά τό γύρισε Χριστιανός, γιά νά μή γυρίσει τίποτε στούς άδικημένους...

Οί καταφρονεμένοι, της Γης οί κολασμένοι, άνθρωποι ήταν κι αυτοί, όπως οί κτηνόμορφοι δυνάστες τους, οί πατρίκιοι, οί τραπεζίτες, οί δουλέμποροι και οί στρατοκράτες, πού δέν υπέστησαν τήν «καλήν άλλοίωσιν» μέ τό έν τούτω Νίκα.
'Επίσης πεπτωκότες, παιδιά  της πτώσης κι ή φτωχολογιά, ή ξεθεωμένη από τήν αδικία τών Δυνατών... Ήταν δύσκολο γιά τούς ξεθεωμένους από τήν καταπίεση, ήταν ανθρωπίνως -κατά τήν πεπτωκυΐαν μας φύση- άδύνατον γιά τούς τυραννισμένους νά εφαρμόσουν τήν προτροπή του Εσταυρωμένου, ναί, άγαπάτε τούς εχθρούς υμών...

Δέν γίνεται, άχρι καιρού, εν τω αιώνι της πτώσης, όπου προσωρινά όλοι μας ψευτοζοΰμε... Ή φτωχολογιά, όμως, είχε άρει ώς τότε τον Σταυρόν του μαρτυρίου της άρκετά. Και είχε, έπομένως, βάλει μέσα της, άρκετά, τον Έσταυρωμένον, όποτε, ή έστω πεπερασμένη αυτή άγάπη δέν της επέτρεψε, έν Χριστώ, νά πράξει αύτό πού θά έκανε ο κάθε φυσιολογικός άνθρωπος: νά σφάξει τους πατρικίους, τους χρυσοκανθάρους, τους μεγαλολεφτάδες, τον Καίσαρα. Νά τους κατασφάξει. Δεν μπορούσε, πτωτική, τότε ακόμη στον πτωτικό μας κόσμο εγκυστωμένη η φτωχολογιά, νά φτάσει στο μεγάλαθλον του "αγαπάτε τούς εχθρούς υμών"... Αυτό τό κατ-Όρθωμα ανήκει στους πρωταθλητές της 'Ασκήσεως...

Τέτοιοι είναι οί 'Άγιοι, οί «ούτοι»; Μήπως τά κορόιδα; Δέν τά κατάφερε, κατά φύσιν, τότε ό Λαός της δυστυχίας νά αγαπήσει τους σφαγείς του Δυνάστες, τους κιβδηλοποιούς του εν τούτω Νίκα.
 Παιδιά όμως της έλληνικής, πεπτωκυίας εστω, Οικουμένης, ή τότε φτωχολογιά είχε αφομοιώσει τον Ηράκλειτο, κάπως. Και ήξερε, λίγο, πώς αν οί άδικημένοι καθαίρονται δι' άλλω αίματι μιαινόμενοι, τότε δέν καθαρίζουν τήν αδικία, άλλα απλώς «καθαρίζουν» τούς βασανιστές τους και άρα μιαίνονται κι αυτοί, ως θύματα, μέσα στο αίμα του πρώην θύτη τους. Γι' αυτό τότε, οί έλληνόζωοι σφαγμένοι χριστιανοί, δέν έγιναν σφαγείς...

Κι έτσι, λίγο μέ τήν νουθεσία του Ηράκλειτου, λίγο μέ τό πράον του Χριστού, ή φτωχολογιά δέν έσφαξε. "Εφυγε. Στήν Νιτρία, στήν Συρία, στο Μενοίκιον όρος, στο Άγιον Όρος. "Ισως και στήν ζούγκλα μέ τον Ταρζάν, γιά νά αποφύγει τήν Ζούγκλα του καισαρικού "εν τούτω Νίκα"...
Και ίσως γιά να μή χρειαστεί, ή φτωχολογιά, να σκοτώσει αυτούς πού τήν σκοτώνουν, νά μή σφάξει," Έρινύς Σεμνή" ή φτωχολογιά, τούς πάντοτε εκ-δοροσφαγεΐς της,· τούς νεοαπατεώνες του έγκοσμιο-κρατικοΰ έν τούτω Νίκα... Και εφυγε, άηδιασμένη, εκεί, στήν 'Αναχώρηση...
πού έγινε έτσι τό γνήσιο "έν τούτω Νίκα"...

Κώστας Ζουράρις
"Φιλοκαλούμεν μετ΄Ανταρσίας"

Σμύρνη- Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης

Ένα καταπληκτικό ντοκυμαντέρ Ελληνικής Παραγωγής φτιαγμένο φέτος (2012) για την καταστροφή της Σμύρνης.
Μια πολύ σοβαρή, αξιόλογη και σωστή δουλειά.Αξίζει να το δείτε!

Παραγωγή: Ελληνική
Σκηνοθέτης: Μαρία Ηλιού
Επιμέλεια: Μαρία Ηλιού
Ιστορικός Σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ
Μουσική: Νίκος Πλατύραχος
Μοντάζ: Αλίκη Παναγή
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Allen Moore

Ιστορίες της Ανατολής: Νισαπούρ κ΄ο Μεγάλος Τρόμος

Αυτό είχε συμβεί δέκα χρόνια πριν τη γέννηση του. Οι κάτοικοι του Νισαπούρ. είχαν ξυπνήσει ένα πρωί με την πόλη τους κυκλωμένη από τούρκους πολεμιστές. Επικεφαλής, δύο αδέλφια —ο Τογκρίλ Μπεγκ, το «Γεράκι», κι ο Τσαγκρί-Μπεγκ, το «Κιρκινέζι»—, γιοι του Ισμαήλ, γιου του Σελτζούκ, τότε άσημοι αρχηγοί νομαδικών φυλών που είχαν πρόσφατα ασπαστεί τον ισλαμισμό. Στέλνουν μήνυμα στους προύχοντες της πόλης: «Λένε πως οι άντρες σας είναι περήφανοι κι ότι στην πόλη σας το γάργαρο νερό κυλάει σε κανάλια υπόγεια. Τολμήστε να μας πολεμήσετε και τα κανάλια σας θα βρεθούν αμέσως πάνω από τη γη κι οι άντρες σας κάτω απ' αυτή.»

Φανφαρονισμοί, συνηθισμένοι σε καιρούς πολιορκίας. Κι όμως οι προύχοντες του Νισαπούρ έσπευσαν να συνθηκολογήσουν, έχοντας πρώτα αποσπάσει την υπόσχεση ότι δεν θα κινδύνευε η ζωή των κατοίκων της πόλης, ότι θα διασφαλίζονταν οι περιουσίες τους, τα σπίτια τους, οι οπωρώνες και τα υδραγωγεία τους. Τι αξίζουν όμως οι υποσχέσεις του νικητή; Μόλις ο στρατός μπήκε στην πόλη, ο Τσαγκρί θέλησε να ξαμολήσει τους άντρες του στους δρόμους και στο παζάρι. Ο Τογκρίλ αντέδρασε, υποστηρίζοντας ότι βρίσκονταν στο μήνα του ραμαζανιού, ότι απαγορευόταν να λεηλατήσουν μια ισλαμική πόλη σε περίοδο νηστείας. Το επιχείρημα είχε απήχηση, αλλά ο Τσαγκρί δεν κατέθεσε τα όπλα. Δέχτηκε μόνο να περιμένει ώσπου να λήξει η κατάσταση χάριτος για τον πληθυσμό.

Όταν οι πολίτες μυρίστηκαν τη διαφωνία των δυο αδελφών, όταν συνειδητοποίησαν ότι από την αρχή του επόμενου μήνα θα παραδίνονταν στη λεηλασία, στο βιασμό και στη σφαγή, άρχισε ο Μεγάλος Τρόμος. Χειρότερος από το βιασμό είναι ο βιασμός που έχει αναγγελθεί, η παθητική, εξευτελιστική αναμονή του αναπόφευκτου τέρατος. Οι πάγκοι στο παζάρι άδειαζαν, οι άντρες έτρεχαν να κρυφτούν, οι γυναίκες κι οι κόρες τους τους έβλεπαν να κλαίνε για την αδυναμία τους. Τι να έκαναν, πώς να έφευγαν, από ποιο δρόμο. Ο κατακτητής βρισκόταν παντού, οι στρατιώτες του με τα πλεγμένα σε κοτσιδάκια μαλλιά σεργιάνιζαν στο παζάρι του Μεγάλου Τετραγώνου, στις γειτονιές και στις συνοικίες, στο χώρο της Καμένης Πύλης, πάντα μεθυσμένοι, πάντα έτοιμοι για χαράτσωμα, για πλιάτσικο, ενώ οι ανεξέλεγκτες ορδές τους τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο.

Δεν ευχόμαστε συνήθως να τελειώσει η νηστεία, να έρθει η μέρα της γιορτής; Κι όμως, τη χρονιά εκείνη, όλοι παρακαλούσαν να παραταθεί αιώνια η νηστεία, να μη φτάσει ποτέ η γιορτή της Διακοπής της. Όταν είδαν το μισοφέγγαρο του νέου μήνα, κανένας δεν σκέφτηκε τα γλέντια, κανένας δεν σκέφτηκε να σφάξει αρνί. Ολόκληρη η πόλη είχε την εντύπωση πως ήταν η ίδια ένα τεράστιο αρνί που το είχαν σιτέψει για να το θυσιάσουν.

Τη νύχτα της παραμονής του γιορτασμού, εκείνη τη νύχτα του Καθαρισμού που κάθε ευχή εκπληρώνεται, χιλιάδες οικογένειες βρήκαν πρόσκαιρο καταφύγιο στα τζαμιά, στα μαυσωλεία των αγίων. Μια νύχτα αγωνίας, δακρύων και προσευχής.

Την ίδια ώρα, μια θυελλώδης συζήτηση είχε φουντώσει στο κάστρο ανάμεσα στους δυο Σελτζουκίδες αδελφούς. Ο Τσαγκρί ούρλιαζε ότι οι άντρες του είχαν μήνες να πληρωθούν, ότι είχαν δεχτεί να πολεμήσουν μόνο γιατί τους υποσχέθηκαν πως θα τους άφηναν ελεύθερους να λεηλατήσουν την πλούσια αυτή πόλη, ότι βρίσκονταν στο χείλος της εξέγερσης κι ότι ο ίδιος, ο Τσαγκρί, δεν μπορούσε να τους συγκρατήσει περισσότερο.

Ο Τογκρίλ μιλούσε άλλη γλώσσα:

«Είμαστε στην αρχή των κατακτήσεών μας, έχουμε ακόμα να κουρσέψουμε το Ισφαχάν, τη Σιράζ, τη Ράυ, την Ταυρίδα χαι τόσες άλλες πόλεις, ακόμα πιο μακριά! Αν λεηλατήσουμε το Νισαπούρ μετά την παράδοσή του, μετά τις τόσες υποσχέσεις μας, καμιά πόλη δεν θα ανοίξει πια τις πύλες της για να μας δεχτεί, καμιά φρουρά δεν θα υποχωρήσει.»

«Όλες αυτές τις πόλεις που ονειρεύεσαι, πώς θα τις κατακτήσουμε αν μας εγκαταλείψουν οι άντρες μας; 'Ήδη κι οι πιο πιστοί ακόμα παραπονιούνται και απειλούν.»

Οι δυο αδελφοί περιστοιχίζονταν από τους αξιωματικούς τους, τους βετεράνους της φυλής τους που όλοι, με μια φωνή, υποστήριζαν την άποψη του Τσαγκρί. εκείνος, ξεθαρρεύοντας, πετάχτηκε όρθιος, αποφασισμένος να τελειώνει με αυτή την ιστορία:

«Τέρμα οι κουβέντες. Θα επιτρέψω στους άντρες μου να συλήσουν την πόλη. Αν θέλεις να εμποδίσεις τους δικούς σου, δικαίωμά σου. Καθένας το στρατό του.»

Ο Τογκρίλ δεν απαντούσε, δεν σάλευε, το δίλημμα ήταν οδυνηρό. Άξαφνα, ξεμάκρυνε μ΄ ένα σάλτο, άρπαξε ένα στιλέτο.

Αλλά κι ο Τογκρίλ είχε τραβήξει από τη θήκη το σπαθί του. Κανένας δεν ήξερε αν έπρεπε να επέμβει ή να αφήσει, όπως συνηθιζόταν, τους σελτζουκίδες αδελφούς να λύσουν μόνοι τη διαφορά τους με το αίμα. Τότε ο Τογκρίλ φώναξε:

«Αδελφέ, δεν μπορώ να σε αναγκάσω να με υπακούσεις, δεν μπορώ να επιβληθώ στους άντρες σου. Αν όμως τους αφήσεις να λεηλατήσουν την πόλη, θα βυθίσω τούτο το στιλέτο στην καρδιά μου.»

Και, προφέροντας τα λόγια αυτά, έστρεψε στο στήθος του το στιλέτο που κρατούσε με τα δυο του χέρια. Ο αδελφός του, σχεδόν χωρίς δισταγμό, έτρεξε προς τo μέρος του με ανοιχτή αγκαλιά, τον έσφιξε ώρα πολλή στα μπράτσα του κι υποσχέθηκε ότι ποτέ πια δεν θα εναντιωνόταν στη θέλησή του. Το Νισαπούρ είχε σωθεί, δεν θα ξεχνούσε όμως ποτέ τον Μεγάλο Τρόμο....

από την "Σαμαρκάνδη"
του Αμίν Μααλούφ

"Open Day" concert στο Μετόχι των Αγ. Αναργύρων

"Open Day" concert
University of Agder
Metochi Study Centre
Μετόχι Αγ. Αναργύρων Ιεράς Μονής Λειμώνος
Καλλονή Λέσβου
Τετάρτη 1 Αυγούστου 2012
Μυρτώ Ακρίβου (πιάνο – φωνητικά)
Μαρίζα Βαμβουκλή (ακορντεόν – φωνητικά)

SHOW VimNy from Millimedia on Vimeo.

ΕΝ ΤΩ ΣΤΑΔΙΩ

ΑΘΛΗΤΕΣ, ΑΘΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΙΔΕΩΔΗ, ΧΩΡΟΙ ΑΘΛΗΣΗΣ, ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΠΑΝΗΓΥΡΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΑΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟΥΣ ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ:
ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙ Σ ΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΥ ΓΙΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Ή Μαριάννα Κορομηλα προσπαθεί νά άποκαταστήσει ενα μέρος του χαμένου χρόνου και του λησμονημένου χώρου, άπο την εποχή των Διαδόχων του Μεγάλου 'Αλεξάνδρου εως τον καιρό του 'Ιουστινιανού. Ταξιδεύει άπο τα βάθη της Μικρας 'Ασίας και της Μέσης 'Ανατολής μέχρι τις ακτές του Αιγαίου και του 'Ιονίου, τα παράλια της Βόρειας 'Αφρικής, την ενδοχώρα της Βαλκανικής και τα ένδότερα της Δυτικής Ευρώπης. 'Επισκέπτεται γυμνάσια και στάδια, παλαίστρες, άμφιθέατρα, ιπποδρόμια και λουτρά, και εισδύει στα άποδυτήρια και τους στάβλους άλλα και στα υπόγεια, οπού διέμεναν τα θηρία, πριν άνέβουν στον στίβο, για νά άντιπαραθέσει το υλικό της ιστορίας στα ίστορικοφανή μυθεύματα πού έπικρατοΰν. 'Ασχολείται με τά θέματα της ιδεολογίας, πού συνδέονται άμεσα με τον κόσμο των άθλημάτων, και θέτει μερικά καίρια ερωτήματα γύρω άπο κρίσιμα ζητήματα της ιστορίας.

Κύριος άξονας της άφήγησης είναι ή πολιτική εκμετάλλευση των άθλητικών έκδηλώσεων, πού οργανώνονταν γιά νά δοξάσουν τον μονάρχη και τήν έξουσία, δίνοντας ταυτόχρονα τήν εύκαιρία στά πλήθη νά ψυχαγωγηθούν, νά διασκεδάσουν καΐ νά έκτονωθούν. Στά γήπεδα σφυρηλατούνταν τά πατριωτικά αισθήματα κι άναβαπτίζονταν οι δεσμοί μέ τό κράτος. Νικητής ήταν πάντα ο ήγεμόνας. Γι' αύτο και ο ζηλωτής Μέγας Θεοδόσιος, ο οποΐος γνώριζε πολύ καλά τή χρησιμότητα των άγώνων, δέν έξέδωσε ποτέ κανέναν νόμο πού νά άπαγορεύει τήν τέλεση τους, παρά τά όσα πιστεύουμε. Ή κραυγή « εσύ νικάς, Αύγουστε » εξακολούθησε νά συνοδεύει τις έμφανίσεις τού αύτοκράτορα στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τή βασιλεία των τελευταίων Κομνηνών.

Ό εξουθενωμένος πυγμάχος. Χάλκινο άγαλμαα κλασικιστικής τεχνοτροπίας τού 1ου π.Χ. αί. ( φυσικό μέγεθος ),  τού 'Αθηναίου γλύπτη 'Απολλώνιου, του Νέστορος. Λείπουν τα ένθετα μάτια-Μουσείο των Θερμών, Ρώμη. 

0 αθλητής φαίνεται να στρέφεται σε κάποιον πού, μέ την παρουσία του, διέκοψε την άνάπαυσή του, άνάμεσα σέ αγωνιστικούς γύρους. Οί παλαιές πληγες. πού φέρει στη δεξιά πλευρά του σωματός του, τά άλλοιωμένα χαρακτηριστικά. του προσώπου του και τά σπασμένα δόντια της άνω γνάθου, άλλα και τό αίμα που τρέχει άπο τά πληγωμένα αυτιά του, είναι οι κακώσεις άπο τον σκληρό βίο τού έπαγγελματία πυγμάχου. Το καλογυμνασμένο κορμί του είναι σέ πλήρη αντίθεση μέ τά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του, πού άποπνέουν χαμηλό δείκτη νοημοσύνης και άποκλειστική προσήλωση στο βιοποριστικό αγώνισμα.

Ισως ο Σωκράτης νά μήν είχε άδικο, αιώνες πρίν, κατηγορούσε τη μονόπλευρη άσκηση του σώματος και την παραμέληση της ψυχής. Εξάλλου, οί περισσότεροι πνευματικοί άνθρωποι της κλασικής Αρχαιότητας είχαν αναγκαστεί νά πάρουν αρνητική θέση άπέναντι στον αθλητισμό, ό οποίος άπέκλινε πλέον αισθητά άπο τήν άρχική του υπόσταση. Τά σημάδια κλονισμού του παλαιού άθλητικού ήθους ήταν έμφανή και οί επικρίσεις είχαν ήδη ένταθεί άπο τά τέλη τού 5ου τ Χ. αιώνα.

Το Στάδιο της μικρασιατικης Άφροδισιάδος. Το εντυπωσιακό κτίσμα ( του 1ου π.Χ. α ί. ) θεωρείται, ώς ενα άπο τα καλύτερα διατηρημένα στάδια της Μεσογείου καΐ ενα άπό τα πιο ενδιαφέροντα οικοδομήματα αύτού του είδους. "Εχει μήκος περίπου 262 μ. καΐ πλάτος 59 μ., άλλα οί δυο μακριές πλευρές του δεν είναι άπολύτως παράλληλες. Ή έλαφριά κλίση του κοίλου έγινε για λόγους οπτικής άρτιότητας. Χάρη σέ αυτή την απόκλιση, οί θεατές πού κάθονταν στο ενα άκρο της βόρειας ή της νότιας πλευράς δεν έμπόδιζαν τη θέα του στίβου σέ εκείνους πού κάθονταν στο άλλο άκρο της 'ίδιας πλευράς. Μια ακόμα άρχιτεκτονική πρωτοτυπία είναι οτι καί οι δύο στενές πλευρές του κτίσματος ακολουθούν την καμπύλη, ενώ στα περισσότερα ελληνικά και ελληνορωμαϊκά στάδια ή πλευρά της κεντρικής εισόδου είναι εύθύγραμμη. Οί 30.000 θεατές έμπαιναν στον χώρο άπο θολοσκεπείς γαλαρίες πού είχαν άνοιχτεί στον γεροχτισμένο κορμό τού κοίλου, κάτω άπο τις κερκίδες.

Δύο Αφρικανοί, δρομείς. Λεπτομέρεια μιας πολυπρόσωπης ψηφιδωτης σύνθεσης, πού διακοσμούσε τό δάπεδο ενός μικρού λουτρού της πόλης Baten Zammour ( στην ορεινή ένδοχώρα της Τυνησίας ). Απεικονίζονται κλασικά άθλήματα στο στάδιο. Χρονολογείται στις πρώτες δεκαετίες του 4ου αι. Άρχαιολογικο Μουσείο Γκάφσας.

Ό « καταδικασμένος στά θηρία » είναι δεμένος σέ πάσσαλο στερεωμένο σε δίτροχο άρμα, το οποίο σπρώχνουν οι θηριοδαμαστές προς το εξαγριωμένο ζώο. Ψηφιδωτό δάπεδο, λεπτομέρεια άπο σκηνές αμφιθεάτρου ( 2ος η 3ος αί. ). Τρίπολη της Λιβύης, Άρχαιολογικδ Μουσείο

ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ ΑΥΤΌ TO ΣΥΝΤΟΜΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ στον κόσμο των αθλημάτων στη διάρκεια μίας χιλιετίας, ή οποία παραμένει στο ήμίφως της ελληνικής ιστοριογραφίας, θέλω να άναφερθώ, μέ μεγάλη συντομία, σε ένα εντελώς διαφορετικό άθλημα και ένα τελείως διαφορετικό είδος άθλητή των αυτοκρατορικών και ύστερων ρωμαϊκών χρόνων.

Πρόκειται για τους Χριστιανούς άθλητές, τους άθλητές της Πίστης του Χριστού. Είναι οί χιλιάδες αθλοφόροι Μάρτυρες, απλά μέλη ή και εξέχουσες προσωπικότητες της συνεχώς αύξανόμενης χριστιανικής κοινότητας, οί οποίοι προτίμησαν να συρθοΰν στα στάδια και τά άμφιθέατρα, για να θανατωθούν άπό τους σιδηρόφραχτους μονομάχους ή τά άγρια θηρία ή άκόμα να υποστοΰν φρικτά βασανιστήρια μπροστά στο άλαλάζον πλήθος, παρά νά άπαρνηθοΰν την πίστη τους.

 "Ισως ή δική τους θρησκευτικότητα, οί ψυχικές και πνευματικές τους αρετές, το ήθος τους, νά τους τοποθετεί πολύ πιο κοντά στούς άριστους πού ενσάρκωσαν τά γνήσια άθλητικά ιδεώδη τών πρώιμων άρχαιοελληνικών χρόνων —σε μία πολύ πνευματικότερη σφαίρα— άπ' οποιαδήποτε άλλη ομάδα άθλητών της Ρωμαϊκής εποχής. "Εχει κανείς την εντύπωση ότι οί αθλητές του Χριστού ξανάδωσαν υπόσταση στην ιερότητα της άθλησης ( δημόσιας σωματικής άσκησης πού τελείται εις μνήμην του ήρωα ή προς τιμήν τών θεών) και την άνύψωσαν έως τό μαρτύριο. Ό στέφανος ( ή τό στέμμα ) του μαρτυρίου, μέ τό οποίο άπεικονίζονται συνήθως οί άθλοφόροι άγιοι στη χριστιανική τέχνη, έχει άκόμα και εικαστική συνάφεια μέ τούς στεφανηφόρους άθλητές της 'Αρχαιότητας.

Προσπαθώντας νά διεισδύσω στην ένδοχώρα της ιστορίας, για νά αισθανθώ κάτι άπό τον παλμό εκείνης της άνήσυχης κοινωνίας, πού ζούσε στους άγριους ρυθμούς του συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου, έφτασα σε μιά χειμωνιάτικη ημέρα του 156 στη δυτική πλαγιά του Πάγου, στο Στάδιο της Σμύρνης. Είχαν ήδη θανατωθεί έντεκα Χριστιανοί και άφηνε τώρα τήν τελευταία του πνοή ο άθλοφόρος "Αγιος Πολύκαρπος. Ήταν Επίσκοπος Σμύρνης, ένας άπό τους Αποστολικούς Πατέρες πού ήταν προσωπικά συνδεδεμένοι με τούς Αποστόλους, και ήταν πλέον υπέργηρος όταν παρέδωσε τό σώμα του γιά νά καεί στο Στάδιο. Ή μνήμη του τιμάται άπό τήν Εκκλησία στις 23 Φεβρουαρίου.

Είχαν προηγηθεί εκατοντάδες άλλοι και άκολούθησαν χιλιάδες άλλοι άθλητές της Πίστης, έως τις πρώτες δεκαετίες του 4ου αιώνα. Ανάμεσά τους και ο Αγιος Δημήτριος, πού θανατώθηκε στο λουτρό του Σταδίου της Θεσσαλονίκης, και ο άθλοφόρος Νέστωρ, πού βρήκε τον θάνατο τήν επόμενη ήμέρα "εν τω σταδίω" της επαρχιακής πρωτεύουσας του καίσαρα Γαλέριου.

Κλείνω με αύτή τήν προσωπική προσέγγιση στούς χώρους της άθλησης.

"Ισως ο καθαγιασμός τών σταδίων με τό αίμα εκείνων πού άσκησαν μέχρις εσχάτων τό σώμα τους, γιά νά υπερασπιστούν τήν ελευθερία του πνεύματος, νά δίνει μία άλλη διάσταση στά ιδεώδη πού έμείς επιμένουμε νά επικαλούμαστε, θέλοντας νά συσχετίσουμε τή σύγχρονη ολυμπιακή βιομηχανία με τήν εξιδανικευμένη εικόνα της σταματημένης στον χρόνο Αρχαιότητας. Σταματημένης και μαρμαρωμένης στο σημείο της επιλογής των ελληνολατρών του 19ου αιώνα, πού αποφάσισαν να διαχειριστούν το παρελθόν, παραβλέποντας το πραγματικό υλικό της ιστορίας, και μας εγκλώβισαν σε σουρεαλιστικά σχήματα και τραγελαφικά ιδεολογήματα, τά οποία συνέθλιψαν την έκταση του χρόνου, εκμηδένισαν τό περιεχόμενο της και εκτίναξαν τή σύγχρονη ελληνική κοινωνία στον εξωπραγματικό χώρο της άχρονίας.

από το ομώνυμο βιβλίο της Μαριάννας Κορομηλά "ΕΝ ΤΩ ΣΤΑΔΙΩ"

θεολόγοι vs επιστήμονες

Η κόντρα ανάμεσα στους θεολόγους και τους επιστήμονες οφείλεται σε ένα λάθος των πρώτων.

 Μετά το Σχίσμα (1054) κυριάρχησε στη Δύση και τελικά παγκόσμια μια λάθος άποψη για τη θεοπνευστία η οποία υποστηρίζει ότι ο Θεός υπαγόρευσε κατά λέξη τα κείμενα της Βίβλου. Οι άγιοι όμως ισχυρίζονται ότι ο Θεός τους δείχνει κάποια πράγματα και μετά αυτοί χρησιμοποιούν τη γλώσσα και τις γνώσεις της εποχής τους για να διηγηθούν αυτά που είδαν. Οπότε δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος που δέχεται τη θεοπνευστία της Βίβλου να ενοχληθεί από οποιαδήποτε επιστημονική θεωρία γιατί οι επιστημονικές θέσεις που εκφράζονται στη Βίβλο δεν είναι θεόπνευστες αλλά απλώς προέρχονται από τις επιστημονικές δοξασίες της εποχής των συγγραφέων της Βίβλου.
πηγη
Και τώρα δείτε  για τις
επιστήμες και την διδασκαλία στην καθ' ημάς Ανατολή

Η σοφία της μέλισσας.

«Υπάρχουν και μερικά άλογα που πολιτεύονται, εάν φυσικά ίδιον του πολιτεύεσθαι είναι το να συντείνουν εις ένα κοινόν σκοπόν αι ενέργειαι όλων, όπως συμβαίνει εις τας μέλισσας. Διότι αι μέλισσαι έχουν κοινή κατοικίαν, κοινή πτήσιν, και όλαι μιαν εργασίαν· και το σπουδαιότερον ότι εκτελούν τα έργα των υπό την ηγεσίαν κάποιου βασιλέως και ταξίαρχου, και δεν αποφασίζουν να έλθουν εις ένα λιβάδι, πριν να ιδούν τον βασιλέα να κάνει αρχήν της προς τα εκεί πτήσεως.

 Και ο βασιλεύς αυτών δεν προέρχεται από εκλογάς, διότι πολλάκις η ακρισία του λαού ανεβάζει εις την εξουσίαν τον χειρότερον που υπάρχει.
Ούτε λαμβάνει την εξουσίαν με κλήρον, διότι η συντυχία των κλήρων είναι κάτι που δεν κατευθύνεται από το λογικόν και πολλάκις παραδίδουν την εξουσίαν εις τον τελευταίον όλων.
 Ούτε κάθεται εις τον βασιλικόν θρόνον, επειδή είναι υιός βασιλέως, διότι και αυτοί ως επί το πλείστον γίνονται αμόρφωτοι και ανίδεοι από κάθε αρετήν εξ αιτίας της καλοπερασιάς και της κολακείας.
Αλλά έχει το επί πάντων πρωτείον από φυσικού του, εφ’  όσον διαφέρει και εις το μέγεθος και εις το σχήμα και εις τον πράον χαρακτήρα. Έχει βέβαια ο βασιλεύς κεντρί, αλλά δεν το χρησιμοποιεί προς άμυνα. Αυτά είναι κάτι νόμοι άγραφοι που λέγουν, ότι αυτοί που έχουν την ανωτάτην εξουσίαν δεν τιμωρούν. Αλλά και αι απλαί μέλισσαι, όσαι δεν ακολουθήσουν το παράδειγμα του βασιλέως, ταχέως μετανοούν δια την ανοησίαν των, διότι όταν κεντρίσουν με το κεντρί των, ψοφούν.

Αυτά να τα ακούσουν οι Χριστιανοί, που έχουν διαταγήν ‘’μηδενί κακόν αντί κακού αποδιδόναι’’, αλλά ‘’νίκα εν τω αγαθώ το κακόν’’ (Ρωμαίους 12,17.21). Μιμήσου την ιδιορρυθμία της μελίσσης, που χωρίς να βλάπτει κανένα και χωρίς να καταστρέφει ξένον καρπόν, κατασκευάζει τας κηρήθρας. Και τον μεν κηρόν συλλέγει από τα άνθη φανερώς, το δε μέλι, αφού αποσπάσει με το στόμα της υγρόν που ενυπάρχει εις τα άνθη ως δρόσος, το χύνει εις τας κοιλότητας των κηρύθρων. Δια τούτο και εις την αρχήν είναι πολύ ρευστόν· ωριμάζει έπειτα με το πέρασμα του καιρού και επανέρχεται εις την ιδικήν του πυκνότητα και γλυκύτητα.
 Η μέλισσα επήρε καλούς και πρέποντας επαίνους εις το βιβλίον των Παροιμιών, όπου ονομάζεται ‘’σοφή’’ και ‘’εργάτις’’ (Παροιμίες 6,8 α. 8γ). Και συλλέγει μεν την τροφήν με τέτοιαν εργατικότητα, φιλοτεχνεί δε τας αποθήκας του μέλιτος με τέτοιαν σοφίαν- διότι πλάθει και τανύζει τον κηρόν εις λεπτόν υμένα, και οικοδομεί τας κοιλότητας πυκνάς και κολλητάς- ώστε η πυκνή δέσις των μικροτάτων αυτών αποθηκών μεταξύ των να γίνεται στήριγμα της όλης κηρήθρας. Το κάθε πηγαδάκι είναι κολλημένον με το άλλο, και χωρίζεται και συνάμα συνδέεται προς αυτό με λεπτόν διάφραγμα. Έπειτα αι σύριγγες αύται (τα πηγαδάκια της κηρήθρας) οικοδομούνται η μια επάνω εις την άλλην διώροφοι και τριώροφοι. Αποφεύγει να κάνει την κοιλότητα μιαν ως πέρα ως πέρα, δια να μη χύνεται το υγρόν έξω λόγω του βάρους.

Πρόσεξε ότι αι εφευρέσεις της γεωμετρίας δια την σοφωτάτην μέλισσαν είναι πάρεργα. Διότι όλαι αι σύριγγες των κηρήθρων είναι εξάγωνοι και ισόπλευροι· και όταν κτίζωνται η μια πάνω εις την άλλην, δεν κτίζονται επ’ ευθείας, δια να μη μειώνεται η αντοχή των πυθμένων καθώς αν εφαρμόζονται επί των κενών, αλλά αι γωνίαι των κάτω εξαγωγών γίνονται βάσις και στήριγμα των άνω, ώστε να σηκώνουν τα βάρη τα υπεράνω αυτών με ασφάλειαν, και η κάθε κοιλότης να πιέζεται μόνο από το βάρος του υγρού που περιέχει η ίδια».

Έργα Μ. Βασιλείου, ΕΠΕ 4- Απόσπασμα από τον 8ο Λόγο εις την Εξαήμερον  
trelogiannis.blogspot.g

Μετόχι των αγίων Αναργύρων και το Agder University College

Η πρόσκληση ήταν σαφής. Επρόκειτο να τελεστεί στο Μετόχι των αγίων Αναργύρων ο γάμος της Cari και του Ivar.Νορβηγοί και οι δύο, η δε Cari είναι διευθύντρια του παραρτήματος στην Ελλάδα και δη στο Μετόχι του Agder University College με έδρα το Agder της Νορβηγίας. O γάμος θα τελεστεί στην αυλή του Μετοχίου κατά το τυπικό της Λουθηρανικής εκκλησίας. Το Μετόχι βρίσκεται 2,5 χμ. βορειοδυτικά της Καλλονής ,κωμόπολης με αλματώδη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Ο λόφος του Παρθένη, ξερός και ασκητικός βοσκότοπος, βρίσκεται βόρεια της Καλλονής και είναι σαν προπομπός των ψηλότερων βουνών που φαίνονται από πίσω του. Η Καλλονή βρίσκεται στο κέντρο τού ομώνυμου κάμπου ,που επεκτείνεται μέχρι τη θάλασσα, περιλαμβάνοντας αρκετούς οικισμούς και εισχωρεί προς το βορρά φτιάχνοντας μικρές εύφορες εκτάσεις.

Το Μετόχι χτίστηκε στο σημείο που ενώνεται μια τέτοια έκταση με τον Παρθένη, έχοντας ανοιχτό ορίζοντα μόνο προς το νοτιά και τη θάλασσα. Το Agder Univercity College, στο Μετόχι ξεκίνησε από μια επίσκεψη του Haakon Smedsving , καθηγητή και λέκτορα του πανεπιστημίου στη μονή Λειμώνος, έχοντας στο νου του μια μελλοντική επέκταση του πανεπιστημίου στην Ελλάδα.Ο ηγούμενος της μονής αρχιμανδρίτης Νικόδημος Παυλόπουλος που υπάγεται το Μετόχι, ευπροσήγορος και φιλόξενος τους καλοδέχθηκε και μετά από αρκετές συζητήσεις τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε μια σειρά μαθημάτων στο μοναστήρι του Λειμώνος.



.Έτσι η μονή άκμασε και η περιουσία της ,ιδιαίτερα η κτηματική, μεγάλωνε λόγω του ότι αρκετοί χριστιανοί για να σώσουν τα κτήματα τους από τους Τούρκους τα αφιέρωναν στο μοναστήρι .Συγχρόνως δε στο μοναστήρι υπήρχε πλήθος καλογήρων, με σχολή καλλιγραφίας και αντιγραφής βιβλίων υπήρχε δε κοινοβιακό τυπικό ,κάτι σαν αντίσταση στη σκληρή υποταγή στους κρατούντες .Η πληθώρα των μονών στα μέρη που υπήρχαν Έλληνες λειτούργησε σαν φράγμα στην εύκολη ζωή που υπόσχονταν οι Τούρκοι σε όσους αλλαξοπιστούσαν.,

Στο μοναστήρι του Αγίου Ιγνατίου λειτούργησε και ένα από τα πρώτα ατμοκίνητα ελαιοτριβεία στη Λέσβο συμμετέχοντας και αυτό στη βιομηχανική επανάσταση που άρχισε στο νησί από τα τέλη του 19 ου αιώνα έως την απελευθέρωση το 1912. Το 1950 αρκετές εκτάσεις της μονής μοιράστηκαν στους ακτήμονες της περιοχής .Ευτυχής συγκυρία για την περιοχή η κυβερνητική αυτή απόφαση γιατί σίγουρα οι πρόγονοί τους ήταν αυτοί που είχαν αφιερώσει τα κτήματα στο μοναστήρι και τώρα τα έπαιρναν πάλι πίσω .Ο 21ος αιώνας βρίσκει την μονή Λειμώνος με αρκετές καινούργιες κτιριακές εγκαταστάσεις διατηρώντας γηροκομείο , μουσείο εκκλησιαστικό και λαογραφικό με πάρα πολλά και σημαντικά εκθέματα από το παρελθόν της μονής και της Λέσβου όπως επίσης και την βιβλιοθήκη χειρογράφων, από τις καλύτερες στον ελληνικό χώρο και τους χώρους υποδοχής και φιλοξενίας των πολυάριθμων προσκυνητών που επισκέπτονται τη μονή το καλοκαίρι. Ο ηγούμενος Νικόδημος Παυλόπουλος νάξιος την καταγωγή ήρθε στη Μητρόπολη Μυθήμνης το 1969 επί Ιακώβου μητροπολίτου Μυθήμνης και δραστήριος όπως ήταν ο Ιάκωβος Μηθύμνης τον έχρισε ηγούμενο.Από τότε το μοναστήρι ναι μεν δεν έγινε κοινόβιο , αρκετά δύσκολη εποχή για καλογήρους, αλλά το μοναστήρι απέκτησε αρκετή από την προτεραία του αίγλη, αναστηλώνοντας συγχρόνως και τα μετόχια της μονής , στην Αγία Παρασκευή την Κλοπεδή, στο μετόχι των Αγίων Αναργύρων και της Ανεμώτιας χτίζοντας αξιόλογες κτιριακές εγκαταστάσεις.

Λόγω λοιπών των ιδιαιτέρων συνθηκών που υπήρχαν στο μοναστήρι το παράρτημα του A.U.C. δυσκολευόταν να λειτουργήσει και σαφώς θα επηρέαζε και την λειτουργία της μονής .Έτσι ο ηγούμενος προσκάλεσε τον κ Haakon εντός εισαγωγικών - ιδρυτή του νορβηγικού πανεπιστημίου στην Ελλάδα ,για έναν περίπατο μέχρι τα Μετόχια όπως λέγεται η ευρύτερη περιοχή του μετοχιού των αγίων Αναργύρων που συνδέεται με τη μονή με λιθόστρωτο μονοπάτι που χρονολογείται από την εποχή του αγίου Ιγνατίου.Αυτή η επίσκεψη στα Μετόχια ήταν η αρχή του Metohi Study Center .

Εκείνη την εποχή το 1993 οι κτιριακές εγκαταστάσεις είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί . Τα κτίρια ήταν σε σχήμα Π με το άνοιγμα προς τα Ν.Δ. και στο κέντρο την εκκλησία των αγίων Αναργύρων. Υπήρχε λαογραφικό μουσείο ,τράπεζα ,μια μεγάλη αίθουσα που χρησίμευε για αρχονταρίκι, αρκετά δωμάτια και η αυλή που ένωνε όλα αυτά τα κτίρια κατά το μοναστηριακό τυπικό , με ανώμαλο λιθόστρωτο (ντοσιμές). Το μετόχι ελαφρά υπερυψωμένο σε σχέση με το επίπεδο του κάμπου , έχει καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες και η οπτική του εικόνα ξεκουράζει το μάτι χωρίς να διαταράσσει τη αρμονία της ένωσης των βουνών με τον κάμπο.

Μονη Λειμώνος
Στην Νορβηγία ,χώρα με αρκετά υψηλό βιοτικό επίπεδο, για να σπουδάσει κανείς αρχαίους φιλοσόφους ή θρησκειολογία θα πρέπει να τα μελετήσει από το πρωτότυπο, πράγμα που σημαίνει ότι αρκετοί από τους καθηγητές γνωρίζουν σίγουρα αρχαία ελληνικά Και είναι μια ιστορική πραγματικότητα ότι όποιος ασχολήθηκε με τα προϊόντα του ελληνικού πολιτισμού καθ' όλη τη διάρκεια και της ποικίλες μορφές του στην διάρκεια των αιώνων ,αιχμαλωτίστηκε. Δεν μπορούμε βέβαια να αγνοήσουμε και το ρητό: «Οι φιλέλληνες είναι περισσότερο φιλέλληνες από τους Έλληνες»,ούτε να ξεχάσουμε τον Παυσανία που λέει «οι Έλληνες αεί τιθέασι τα αλλότρια ή τα ημέτερα» Πάντως οι φοιτητές και οι καθηγητές κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων που διήρκησαν τα μαθήματα σεβάστηκαν τον χώρο της μονής, οφείλουμε να το αναφέρουμε ,περισσότερο από τους πολυπληθείς Έλληνες προσκυνητές.
Η μονή Λειμώνος ή του Λειμώνα αφιερωμένη στων Ταξιαρχών ,χτίσθηκε από τον Άγιο Ιγνάτιο τον Αγαλλιανό το 1458 λίγο μετά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, όταν οι ΄Έλληνες υπέστησαν βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών Μετά από αρκετές επισκέψεις του ιδρυτή της και πρώτου κτήτορα Αγίου Ιγνατίου και του γιου του Μεθόδιου στην Κωνσταντινούπολη , το μοναστήρι έγινε σταυροπηγιακό πού σημαίνει ότι οι τοπικοί
εκκλησιαστικοί άρχοντες δεν είχαν καμία δικαιοδοσία στην Μονή που ήταν υπόλογη μόνο στον Πατριάρχη. Από την υψηλή πύλη δε απέσπασαν αρκετά σιγίλια ώστε η μονή θα έμενε αλώβητη από τις αρπαχτικές διαθέσεις των κατακτητών.
Η επιλογή της θέσεως των μοναστηριών υπακούει σε λογικές αιτίες, αλλά η εν γένει θέση τους και τοποθέτησής τους μέσα στο περιβάλλον μαρτυρεί έναν υψηλό πολιτισμό που μας καλεί να τον ανακαλύψουμε μόνο εκ του
αποτελέσματος ,γιατί οι μακροχρόνιες έριδες των Βυζαντινών και οι δύο αλώσεις από τους Φράγκους και τους Τούρκους κατέστρεψαν τα περισσότερα στοιχεία .
Στα περισσότερα γραπτά τους, οι Βυζαντινοί απάδουν την τεχνογνωσία και την τεχνολογία ,όπως την εννοούμε σήμερα αλλά δεν ήσαν μόνο δεισιδαίμονες και θρησκόληπτοι άνθρωποι, όπως συνηθίζει να προβάλλει η ευρωπαϊκή διανόηση τους μεσαιωνικούς προγόνους της. Απλά η κοσμοθεωρία τους δεν συμβαδίζει με την έννοια του ανθρωπισμού όπως ξεκίνησε από την αναγέννηση ανδρώθηκε στη γαλλική επανάσταση και εξαπλώθηκε μετά σε όλον τον γνωστό χριστιανικό κόσμο μέχρι της μέρες μας. Αναφέρεται σαν θεανθρώπινος πολιτισμός αλλά οι διαφορές είναι αρκετές και ιδιαίτερα σημαντικές και μπορούμε να αδικήσουμε οποιονδήποτε όταν το μέτρο που τον κρίνουμε είναι αλλότριο. Όσο για την πενία και την ένδεια του ανθρώπου του 8ου ή του 11ου αιώνα των ανατολικών περιοχών της αυτοκρατορίας, μπορούμε να αρνηθούμε τα επιχειρήματά μας και να τον συγκρίνουμε με τον σύγχρονο κόσμο μας, όπου τα ιερά τεμένη της σύγχρονης κοσμοθεωρίας είναι τα χρηματιστήρια ,επίσημη θρησκεία οι επιστήμες και ισχύον δόγμα περισσότερη τεχνολογία για τον άνθρωπο για να ανακαλύψουμε ότι οι άνθρωποι όχι μόνο συνεχίζουν να ζουν παρέα με την πενία και την ένδεια ,αλλά είναι ανάστατοι για την αδικία της άνισης κατανομής των πόρων της γης .Το 8% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου και η ελπίδα για τον παράδεισο να φαίνεται σαν αποτυχημένο σενάριο χολιγουντιανής παραγωγής .
Στο μετόχι , με τις ευλογίες του ηγούμενου ,το πανεπιστήμιο ξεκίνησε τη λειτουργία του με διδασκαλία αρχαίων φιλοσόφων και τα προγράμματα σπουδών εναλλάσσονταν με σεμινάρια και με συνέδρια των οποίων οι εισηγητές και οι αποφάσεις επηρέασαν και κατεύθυναν την εξέλιξη της εκάστοτε επιστήμης στην Νορβηγία μιας και οι σύνεδροι ήταν οι κορυφαίοι στο αντικείμενό τους. Με την πάροδο των χρόνων το πανεπιστήμιο ευπρέπισε και εξωράισε τις κτιριακές εγκαταστάσεις μετατρέποντάς τις στις λειτουργικές στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Και είναι πολύ εντυπωσιακή αυτή η αλλαγή της χρήσεως του μετοχίου διότι κτίστηκε μάλλον την εποχή του αγίου Ιγνατίου - γραπτές αναφορές δεν υπάρχουν αλλά γνωρίζουμε εκ παραδόσεως ότι ο άγιος Ιγνάτιος αποσύρθηκε στο τέλος του βίου του εκεί - στεγάζοντας τους εργάτες και τα ζώα του μοναστηριού .

Στην περιοχή του Μετοχίου, τα Μετόχια όπως ονομάζεται η ευρύτερη περιοχή υπήρχαν αρκετά μοναστήρια, πριν το 10ο αιώνα ο Χριστός - σήμερα ένα ξωκλήσι με τοιχογραφίες στο πέτρινο τέμπλο - ο άγιος Γεώργιος ο Χλοϊτης - τώρα ένα ακόμα ξωκλήσι στην πλαγιά του Παρθένη, ο άγιος Λεόντειος ,στην Β.Α πλαγιά του Παρθένη κοιτάζοντας τα σημερινά Δάφια, ο άγιος Γεώργιος του παρασιγίου στο νοτιά δίπλα στη θάλασσα και το ποταμό το οποίο ο Γαβριήλ μοναχός το αφιέρωσε στη μονή Λειμώνος το 1578 και τα Τριάντα ,βυζαντινός οικισμός που σώζονται δύο εκκλησίες και τρία προσκυνητάρια. Οι άγιοι Ανάργυροι λοιπόν μεγάλωναν καθώς επεκτείνονταν οι εκτάσεις του μοναστηριού ,για τους λόγους που προαναφέραμε, με κτίσματα για τα ζώα και τους εργάτες που δούλευαν για το μοναστήρι. Σημαντική ίσως λεπτομέρεια το πηγάδι μπροστά ακριβώς από την εκκλησία που είχε το μοναδικό πόσιμο νερό. Η περιοχή είναι γεμάτη από χαντάκια, μέχρι σήμερα,που συγκοινωνούσαν και διοχέτευαν τα νερά μέχρι τη λίμνη, η οποία υπάρχει ακόμα και σήμερα και είναι ιδιοκτησία της μονής με σημαντικό πληθυσμό από χελώνες ,και από εκεί στη θάλασσα. Αυτά τα χαντάκια αποστράγγιζαν τα χωράφια και ήταν καλλιεργήσιμα αλλά το νερό δεν ήταν πόσιμο. Στους αγίους Ανάργυρους λοιπόν δεν υπήρχε άσκηση και μελέτη των γραφών παρόλο που ο μοναχός που υπήρχε πάντα στο μετόχι θα έλεγε τις ακολουθίες τουλάχιστον με το κομποσκοίνι. Παρήγαγαν αρκετά σύκα από τις συκιές που υπήρχαν μπροστά στους αγίους Αναργύρους, εξέτρεφαν μοσχάρια στον κάμπο μέχρι τη θάλασσα και είχαν αρκετούς αμπελώνες . Το κρασί του κάμπου της Καλλονής ήταν γνωστό από την αρχαιότητα , ο Πυρραίων οίνος από τον Πυρραίων Εύριπο ,όπως ονομαζόταν ο κόλπος της Καλλονής .

Το 1867 ο σεισμός - δύοντος του ήλιου την 23ην προς την 24ην Φεβρουαρίου ,κοσκινηδόν κλονίσαν την Λέσβον μετέβαλεν εις ερείπια τας πλείστας κώμας και κωμοπόλεις αυτής - έγραφε ο Σ. Καρυδώνης το 1900. Δεν γνωρίζουμε τις ζημιές που προκάλεσε στους αγίους Ανάργυρους πάντως ο ίδιος συγγραφέας και ερευνητής αναφέρει ως μετόχι του μοναστηριού στην Καλλονή τους αγίους Αναργύρους.Το 1930 η φυλλοξήρα που έπληξε πανελλαδικά τα αμπέλια, ώθησε την καλλιέργεια του καπνού. Ο κυρ-Στρατής από τα Δάφια θυμάται όταν ήταν μικρό παιδί , γεννηθείς περίπου το 1920 ότι στα μετόχια υπήρχε μόνο ένα κελί που έμεναν οικογενειακώς για το κόψιμο του καπνού που γίνεται - όρθρου βαθέως - και για το βελόνιασμα των φύλλων . Υπήρχε ακόμα το εκκλησάκι των αγίων Αναργύρων ,το πηγάδι με πήλινο χείλος υπερυψωμένο, και τρύπες για την τοποθέτηση του ράουλου, αρκετά ντάμια για ζώα, και αρκετά χαλάσματα πνιγμένα στο πράσινο. Από κάτω από το Μετόχι υπήρχε και συνεχίζει όντως να υπάρχει ένας τεράστιος πλάτανος , μια πέτρινη λαξευτή κρήνη που το νερό ερχόταν με πήλινους σωλήνες από την πηγή, μια στέρνα με στρογγυλές γωνίες και μια πήλινη σωλήνα στο κέντρο της που ανάβλυζε το νερό και γέμιζε τη στέρνα και αρκετά χαλάσματα χαμένα στα χόρτα .Ένα βράδυ ακούστηκαν ψιθυρίσματα και ρυθμικά χτύπημα σίδερου πάνω σε πέτρα από τη περιοχή του πλάτανου. Η οικογένεια του κυρ-Στρατή φοβήθηκε και δεν βγήκαν έξω να δουν αν είναι στ' αλήθεια κάποιος εκεί. Το πρωί ανακάλυψαν ότι κάποιοι προσπάθησαν να ανασηκώσουν κάτι μεγάλες πέτρινες πλάκες που υπήρχαν κοντά στον πλάτανο και το μόνο που κατάφεραν ήταν να σπάσουν μια χωρίς να μπορέσουν να την ανασηκώσουν. Έψαχναν για θησαυρό στα χαλάσματα. Το 1988, όταν ο ηγούμενος έκοψε τα δένδρα και καθάρισε το συγκεκριμένο σημείο, βρέθηκε ένα χτιστό πατητήρι, οι πλάκες ήταν ο πυθμένας του, με δύο τρύπες που διοχέτευαν τον μούστο με αγωγούς σκαλισμένους πάνω σε πέτρα σε πιθάρια θαμμένα στη γη όπου θα ωρίμαζε το κρασί. (ακριβώς δίπλα αναγέρθηκε ο ναός του αγίου Σιλουανού )

Το 1950 με τον αναδασμό της γης στα Μετόχια έμεινε μόνο μία μικρή έκταση που το αγκαλιάζει από τις τρεις πλευρές και η λίμνη . Έτσι σιγά σιγά τα χαλάσματα πλήθαιναν ώσπου το 1970 γυρίστηκε από το James Paris στην Λέσβο η ταινία «Οι Σουλιώτες» και για τις ανάγκες της ταινίας το μετόχι έγινε το «Κούγκι» χάριν της ερημίας. Και το μοναστήρι του Λειμώνος βίωνε την παρακμή ώσπου όπως αναφέρθηκε ο τέως μητροπολίτης Ιάκωβος με τον νεοχρισθέντα ηγούμενο Νικόδημο Παυλόπουλο άνοιξαν μια καινούργια σελίδα στην πορεία της μονής μέσα στο χρόνο επεκτείνοντας το μοναστήρι με καινούριες αυλές και κτήρια, στεγάζοντας το γηροκομείο, το ορφανοτροφείο, το μουσείο και χώρους διαμονής των ανθρώπων που βοηθούσαν στα ιδρύματα, θέλοντας συγχρόνως να διατηρήσουν την πρώτη αυλή με το καθολικό ,τα κελιά των μοναχών και το κελί του αγίου Ιγνατίου που σώζονται μέχρι σήμερα.

Η κυρία Μαριάνθη που κατάγεται από την Θερμή ευλαβής και φιλόθεος διέθεσε τη σύνταξη της και έτσι ξεκίνησαν τα πρώτα έργα στο Μετόχι των αγ. Αναργύρων. Μέσα στα χαλάσματα και στην πυκνή βλάστηση , ο δρόμος είχε χαθεί και για ν'ανέβει κανείς στο εκκλησάκι υπήρχε ένα στενό μονοπάτι ,ξεκίνησαν οι εργασίες. Ο ηγούμενος μεγάλωσε την εκκλησία , έκανε βιώσιμα δύο δωμάτια στην είσοδο του μοναστηριού και ξεκίνησε την επέκταση του μετοχιού σε Π γιατί το μετόχι ήταν σε σχήμα Γ . Το 1985 επισκέφτηκαν το μοναστήρι δύο νέοι , ο Ν. και η Ε. , αθηναίοι και οι δύο με καταγωγή του Ν. από τη Νάξο , αναζητώντας μια όμορφη , ήσυχη και εξοχική τοποθεσία για να μείνουν.Ήταν η πρώτη τους επίσκεψη στη Λέσβο. Ο ηγούμενος αποδεικνύοντας ότι εκτός από φιλόξενος ,ευρυμαθής και λόγιος είχε ανοιχτό μυαλό, προτέρημα μπορούμε να πούμε σπάνιο στους έχοντας κάποια εξουσία και με αρκετό κόστος τους οδήγησε στο Μετόχι όπου αυτοί ενθουσιασμένοι από την τοποθεσία αποφάσισαν να μείνουν παρόλο που οι συνθήκες ήταν δύσκολες . Το πόσιμο νερό ήταν στο πηγάδι και δεν υπήρχε ηλεκτρισμός αλλά βέβαια αυτό έκανε το Μετόχι αρκετά ελκυστικό στα μάτια τους . Συμμετείχαν στις εργασίες καθαρίζοντας και ανακαλύπτοντας σιγά σιγά σαν αρχαιολόγοι τα πρώτα κτήρια. Αφαιρώντας τα επιφανειακά χώματα υπήρχε μια στρώση τρίματα κεραμιδιών ύστερα μια στρώση κάρβουνου και στο τέλος αποκαλύφθηκε το λιθόστρωτο με τις βάσεις για το χαγιάτι, το υπόστεγο και τις βάσεις των παλαιών κτηρίων .

Στο Μετόχι μια νέα ζωή κυφορούταν παρ'όλο που τελούσαν τις ακολουθίες στην εκκλησία , υπήρχε κάτι καινούριο μιας και οι επισκέπτες - φίλοι των παιδιών- αναζητητές μιας πίστης στον σύγχρονο κόσμο φαίνονταν παράξενοι στα μάτια των ντόπιων ανθρώπων . Πως και γιατί αφήνει κανείς τις ανέσεις και τη ζωή της μεγάλης πόλης και πηγαίνει και μένει στο βουνό χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.Οταν μάλιστα οι περισσότεροι νέοι φεύγουν από τα χωριά και πηγαίνουν να ζήσουν σε πόλη. Πάντως το ζευγάρι αυτό έμεινε πέντε χρόνια στο Μετόχι και έφυγε όταν ο ηλεκτρισμός ήταν πια πραγματικότητα , όταν οι κουκουβάγιες που ζούσαν στα χαλάσματα και θεωρούσαν τους εαυτούς τους ιδιοκτήτες του μέρους έφυγαν , όταν τα φίδια τα οποία ζούσαν μέσα στα παλιά ντουβάρια ,τους στάβλους των αγελάδων που ενώνονταν με το εκκλησάκι έφυγαν και αυτά . Μόνο τα αηδόνια συνέχισαν το ερωτικό τους τραγούδι πάνω στον τεράστιο πλάτανο τις νύχτες της άνοιξης.

Μπροστά στην εκκλησία όπου τώρα υπάρχει ένα μικρό αμφιθέατρο ο ηγούμενος τοποθέτησε σε μια πέτρινη βάση τον τυρόσκαμνο , μια επίπεδη πέτρα με χείλος γύρω γύρω και απορροή ,που τη χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν τυρί - η οποία έχει κάτι το αρχέγονο και τελετουργικό στην όψη της . Ο γάμος ,αυτό το γλυκό μαγιάτικο απόγευμα έγινε μπροστά στον τυρόσκαμνο που χρησιμοποιήθηκε ως αγία τράπεζα για την τελετή. Μικρά κορίτσια μοίρασαν ρύζι με ροδοπέταλα στους παρευρισκόμενους, κάτι που δεν γίνεται βέβαια στην Νορβηγία και ο Paul έψαλλε το νυφικό άσμα με τη συνοδεία της κιθάρας του. Ο εορτασμός της λειτουργίας των 10 χρόνων του Metohi A.U.C. έφερε στο μετόχι εκτός από τους εκπροσώπους τους πανεπιστημίου της Νορβηγίας και αρκετούς εξέχοντες πολίτες της τοπικής κοινωνίας οι οποίοι απλά είχαν ακουστά το τι γίνεται στο Μετόχι. Οι ομιλητές αρκετοί και αξιόλογοι και η εκδήλωση είχε πλαισιωθεί από μια μικρή συναυλία βυζαντινής μουσικής από την τοπική χορωδία και με τραγούδια του 18ου αιώνα παιγμένα από τον Νορβηγό καλλιτέχνη Per Kjetil Farstad με κιθάρα κατασκευασμένη ειδικά για αυτά τα τραγούδια.

Oταν ζητήθηκε από τον ηγούμενο στην τελετή του γάμου να ψάλλει και αυτός κάτι, το εξαίσιο βυζαντινό μέλος του δοξαστικού του πλαγίου Α' ήχου της ακολουθίας του γάμου , συντόνισε αυτιά και καρδιές ,λευκά και μελαχρινά δέρματα ,γαλανά και μαύρα μάτια ,ανθρώπους του Βορρά και του Νότου ,σε μια μυσταγωγία που έχει θέση στο χώρο και στο χρόνο ,αλλά απλώνεται στο παρελθόν , το παρόν και το μέλλον.

βιβλιογραφία
Βαλέτας Γεώργιος Μ. Ο άγιος Ιγνάτιος ο Αγαλλιανός και το εν Λέσβο αναμορφωτικόν έργον του. 1932
Καρυδώνης Σταύρος. Τα εν Καλλονή της Λέσβου ιερά σταυροπηγιακά Πατριαρχικά μοναστήρια του αγίου Ιγνατίου αρχιεπισκόπου Μυθήμνης εν Κωνσταντινουπόλει 1900
Παυλόπουλος Νικόδημος αρχιμαν. Ο άγιος Ιγνάτιος ο Αγαλλιανός. Βίος- συγγράμματα-θαύματα. Μυτιλήνη 1992
Παυλόπουλος Νικόδημος αρχιμαν Το ιστορικό της μονής Λειμώνος και ο βίος του αγίου Ιγνατίου Μυτιλήνη 1994
Σπανός Απόστολος Φ. Συνοπτική ιστορία ιεράς μονής Λειμώνος.εκδόσεις Ακρίτας 2002
Σπανός Απόστολος Φ Ιερά πατριαρχική και σταυροπηγιακή μονή Λειμώνος 2003
Καλλοναίου: Σκίτσα της Καλλονής. Αθήνα 1927
Ιωάννου Μουτζούρη δρ Θ Η Καλλονή της Λέσβου ,συμβολή στη μελέτη της ιστορίας και της παιδείας της . 1996
Χρίστου Ι Τραγέλλη Τα γεωργικά της Λέσβου . 1999
Μάκης Αξιώτης Περπατώντας στη Λέσβο. Τοπογραφία ,ιστορία, αρχαιολογία